Toch resultaat na moeizame onderhandelingen op Poolse klimaattop
De klimaatconferentie in Polen heeft tot wereldwijde afspraken geleid waarmee landen het Klimaatakkoord van Parijs moeten uitvoeren. In Katowice is na een moeizame slotfase in de onderhandelingen op een plenaire vergadering de eindtekst vastgesteld.
De EU en Nederland zijn tevreden over de uitkomst. "Diplomatie is de kunst van het haalbare, dit is nu het maximale", zeggen ze.
De tekst is door alle deelnemende landen aangenomen. De laatste 24 uur waren spannend, want over een paar elementen konden de landen het urenlang niet eens worden. Vooral Brazilië lag tot frustratie van andere delegaties dwars. De Brazilianen wilden niet instemmen met een onderdeel over emissierechten.
Dat onderdeel is nu doorgeschoven naar een volgende klimaatbijeenkomst volgend jaar. "Helaas is het niet gelukt afspraken te maken over de internationale handel in emissierechten. Hier hebben we als EU onze poot stijf gehouden. Beter geen besluit dan een slecht besluit", stelt de EU, die ook namens Nederland spreekt.
Ook over een tekst die ertoe moet leiden dat alle landen hun eigen ambities om het klimaatprobleem aan te pakken opschroeven, was veel discussie. In wat afgezwakte bewoordingen werd toch een akkoord bereikt.
De voorzitter van de top, de Poolse minister Kurtyka, noemt "onder deze omstandigheden" iedere stap vooruit "een grote prestatie":
Inmiddels stellen verschillende delegaties dat de uitstoot sneller naar beneden moet dan bij het Klimaatakkoord van Parijs werd voorzien. In dat akkoord is afgesproken dat de temperatuurstijging 'ruim onder de 2 graden' en liefst in de buurt van de 1,5 graad moet blijven.
Hoe deze doelen precies bereikt moeten worden, was na Parijs in 2015 nog onduidelijk. De bedoeling van de top in Polen was het maken van een handboek (een 'rulebook'), waarin de regels staan die voorschrijven hoe landen het Parijse Klimaatakkoord moeten uitvoeren.
Vlak voor de top in Polen begon, werden nieuwe wetenschappelijke inzichten gepubliceerd waaruit blijkt dat het gat tussen 1,5 graad en 2 graden opwarming zeer groot is. Gedurende de conferentie trokken steeds meer landen daaruit de conclusie dat 1,5 graad de nieuwe doelstelling zou moeten zijn.
Hoewel dit formeel geen agendapunt was, werd toch gehoopt dat hier in Polen hier een uitspraak over zou worden gedaan. Maar dit is niet gebeurd. Mogelijk lukt dit op een bijeenkomst volgend jaar september in New York wel.
Mechanisme
De tekst die nu in Polen is afgesproken regelt hoe landen de uitstoot van broeikasgassen moeten meten, hoe ze erover moeten rapporteren en hoe ze elkaar kunnen controleren, zodat ze ook doen wat ze beloven.
Daarnaast werd afgesproken dat landen in de loop van de komende jaren hun doelen moeten aanscherpen. Dit is een belangrijk punt, want vlak voor de top werd opnieuw duidelijk dat de beloftes van alle landen bij elkaar opgeteld, nog lang niet leiden tot het gewenste resultaat, ook niet als het blijft bij het doel dat in Parijs werd afgesproken.
Het mechanisme dat hiervoor is uitgewerkt in Polen, zal ertoe moeten leiden dat landen vanaf 2023 elke vijf jaar hun doelen gaan aanscherpen.