Online shoppen in heel Europa makkelijker (maar je moet je spullen wel zelf ophalen)

• Joukje Beiboer

Europese webshops mogen jou vanaf vandaag niet meer weren. Je moet er gewoon spullen kunnen bestellen, en bovendien zonder daar extra geld voor te betalen. Een Europese 'geo-blocking'-maatregel die dat regelt, gaat vandaag in.

Klanten mogen op basis van hun IP-adres niet gediscrimineerd worden, vindt de Europese Commissie. Dat betekent dat alle Europeanen in alle Europese webshops spullen moeten kunnen bestellen, ze mogen niet tegen een blokkade aan surfen. Voor buitenlanders gelden dezelfde voorwaarden als voor mensen uit eigen land.

Zelf ophalen

Dat betekent overigens niet dat webwinkels hun leveringsgebied moeten uitbreiden. "Het is niet zo dat een Duitse webshop wordt gedwongen ook in Nederland te gaan leveren", legt Vincent Romviel uit. Hij is jurist bij Thuiswinkel.org, de Nederlandse koepelorganisatie voor webwinkels. "Het moet alleen mogelijk worden om via de Duitse webshop te bestellen."

Bestel je dus iets in het buitenland, dan moet je het transport nog wel zelf regelen. Je kunt je pakket ook zelf gaan ophalen in het buitenland, bijvoorbeeld in een filiaal vlak bij de Nederlandse grens.

Goedkoper of eerder binnen

Voor consumenten wordt het nu makkelijker om een buitenlandse aankoop te doen. En dat kan erg voordelig zijn. Soms zijn producten op een buitenlandse webshop namelijk goedkoper of al eerder verkrijgbaar.

De regels gelden voor nationaal opererende webshops en de grote ketens. "Internationale winkels mogen niet meer automatisch doorverwijzen naar de Nederlandse website waar het product dat je wil hebben misschien wel duurder is", zegt Romviel. "Daarvoor moeten ze je om toestemming vragen." Ook mogen webshops geen onnodige hoge kosten voor buitenlandse klanten in rekening brengen.

Betaalpagina voorheen onbereikbaar

Een spelcomputer of paar schoenen op een buitenlandse website bestellen, kon tot nu lang niet altijd. Uit Europees onderzoek bleek dat buitenlandse klanten op minder dan 40 procent van de Europese webwinkels een bestelling konden plaatsen.

De betaalpagina was voor buitenlanders vaak onbereikbaar, bijvoorbeeld omdat het niet mogelijk was om een buitenlands factuuradres op te geven.

Netflix niet

De aangepaste regels gelden alleen voor webwinkels. "Het was mooi geweest als dienstverleners als Netflix hieronder zouden vallen", zegt Romviel. "Dan zou je nog een veel groter film- en serieaanbod hebben. Maar dat is helaas niet zo. Het heeft met intellectueel eigendomsrecht te maken."

Wel moet je volgens de Europese regels je Nederlandse abonnement van streamingdiensten overal in Europa kunnen gebruiken.

Tot 9 ton boete

Ieder land is zelf verantwoordelijk om te kijken of websites zich aan de nieuwe regels houden. In Nederland houdt de ACM toezicht op de webshops. De toezichthouder kan tot 9 ton boete per overtreding opleggen.

"Maar we hebben nog meer instrumenten en kiezen dat wat het meest effectief is", zegt een woordvoerder. Een waarschuwing of dwangsom kan soms ookal genoeg zijn. "Nederlanders met een klacht over een webshop waar ze niet kunnen bestellen, kunnen contact opnemen met het Europees Consumenten Centrum."

Of alle Nederlandse webwinkels zich nu aan de maatregel houden, vindt de koepelorganisatie voor webshops lastig in te schatten, "We hebben onze leden er in ieder geval goed over geïnformeerd en ze zijn er zeker mee bezig", zegt Romviel.

Blij

Thuiswinkel.org is blij met de maatregel. "We vinden het goed dat het makkelijker wordt om over de grenzen te kopen", zegt Romviel. Bovendien is het voor webwinkels eenvoudig om door te voeren. "Het zijn ict-achtige maatregelen, dus webshops hoeven niet hun hele bedrijf op de schop te gooien."

De geo-blocking-maatregel is onderdeel van een breder Europees pakket aan maatregelen tegen discriminatie op afkomst of woonplaats. Binnen twee jaar wordt de kwestie geëvalueerd.