Schadevergoeding van NS is 'erkenning voor Holocaust-slachtoffers'
"Het is prachtig nieuws", zegt de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, Jacques Grishaver over het besluit dat de NS individuele schadevergoedingen gaat betalen aan overlevenden van de Holocaust en nabestaanden. "Het is goed dat het zo is opgelost, want het was een onverkwikkelijke zaak. Uit dit gebaar spreekt een stuk erkenning."
Een commissie gaat uitzoeken hoeveel mensen aanspraak kunnen maken op een schadevergoeding. Grishaver: "Ik hoop dat de commissie snel is samengesteld en aan het werk gaat. Elke dag overlijden er mensen die het zelf nog hebben meegemaakt. Het moet nu allemaal niet te lang duren."
Volgens Grishaver moet het ook niet zo moeilijk zijn om te achterhalen wie er recht hebben op een schadevergoeding, aangezien ze in administraties terug te vinden zijn. Hij wil ook zijn achterban aanmoedigen zich bij de commissie te melden.
Respect
De 82-jarige Salo Muller heeft jaren gestreden voor een regeling met de NS. Hij verwijt het spoorbedrijf miljoenen te hebben verdiend aan het vervoer van joden naar Kamp Westerbork. De directeur van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Dirk Mulder, heeft groot respect voor Muller. "Zonder hem was deze regeling er niet gekomen."
Volgens Mulder is het gedrag van de NS tijdens de Tweede Wereldoorlog geen uitzondering. "Er is zoveel dat ook na zoveel jaren nog verbijstering oproept. We kijken nu naar de NS, maar er was geen sprake van dat Nederlanders massaal in het verzet zaten. Mensen probeerden de oorlog door te komen. Dat geldt ook voor overheidsorganen en bedrijven."
Hoop op gebaar van andere bedrijven
Grishaver hoopt dat na de NS ook andere grote bedrijven gaan nadenken over het maken van een gebaar. "Ik denk bijvoorbeeld aan de voorloper van Arcadis, de Nederlandsche Heidemaatschappij en aan Philips."
Philips en de Heidemaatschappij profiteerden in de oorlog van dwangarbeid. In het concentratiekamp Vught verrichtte een speciale groep gevangenen productiewerk voor Philips. Maar het bedrijf bood de gevangenen zo ook bescherming. Dat spaarde uiteindelijk honderden mensenlevens.
De Heidemaatschappij speelde in de crisisjaren voor de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol in de werkverschaffing. De kampen waar werklozen aan het werk werden gezet, werden in de oorlog door de Duitsers gebruikt voor het opsluiten en deporteren van joodse dwangarbeiders.
In 1998 keerde Arcadis 150.000 gulden uit aan elf joden die in de Tweede Wereldoorlog te werk waren gesteld in het kamp Mantinge bij het doorvoerkamp Westerbork.
