'Landelijke afspraken niet toereikend voor aanpak ongezonde levensstijl'
De afspraken die in het Nationaal Preventieakkoord zijn gemaakt over de aanpak van overmatig alcoholgebruik en overgewicht gaan niet ver genoeg. Dat zeggen bronnen tegen de NOS na berichtgeving in NRC Next. Zij stellen dat de in het akkoord gestelde doelen niet worden gehaald met deze maatregelen.
Morgen presenteert staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid het Nationaal Preventieakkoord. De afspraken zijn het resultaat van een half jaar onderhandelen tussen het kabinet, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
Het RIVM rekende de plannen door. In een rapport dat NRC Next in handen heeft, zegt het instituut dat de positieve gevolgen van een deel van de maatregelen, zoals scholing en onderzoek, moeilijk zijn in te schatten. Met de afgesproken maatregelen die wel effectief zijn, worden de doelen bij lange na niet gehaald, stelt het RIVM.
Alleen wat betreft het ontmoedigen van roken zijn de ambities "mogelijk realiseerbaar", zegt het instituut. Door onder meer tabak duurder te maken en rookruimten in openbare ruimten te verbieden, kan het aantal rokende volwassenen verder worden teruggedrongen, denkt het RIVM. Pakjes sigaretten zullen er straks allemaal hetzelfde uitzien, met neutrale kleuren.
Doelen Nationaal Preventieakkoord
| Ambitie: | RIVM verwacht: | Voorbeeld van afspraken: | |
| Overgewicht | Minder dan 38 procent van de volwassenen heeft overgewicht in 2040. | Stijging naar 60 procent. | Meer waterpunten, geen suikerhoudende frisdrank op scholen. Hulp voor gezinnen met gewichtsproblematiek. |
| Alcohol | Minder dan 5 procent volwassenen drinkt overmatig. | Meer dan 8 procent. | Naleving leeftijdsgrens bij alcoholverstrekking. Anti-alcoholcampagnes. |
| Roken | Minder dan 5 procent van volwassenen rookt in 2040. | Iets meer dan 5 procent. | Stapsgewijs verhogen tabaksaccijns tot een pakje 10 euro kost in 2023. Verbod op rookruimten in horeca, openbare gebouwen, werkplekken. |
| bron: NRC Next |
In het NOS Radio 1 Journaal zegt Tom Oostrom, de directeur van de Nierstichting, dat de afspraken in het Nationaal Preventieakkoord niet toereikend zijn voor het terugdringen van een ongezonde levensstijl. De maatregelen zoals die erin staan, zijn niet voldoende om te tekenen, zegt hij, maar de ambities wel.
De Nierstichting deed mee aan de onderhandelingen als onderdeel van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen. Oostrom: "Aanvankelijk waren we niet van plan te tekenen. Dat gaan we nu wel doen, omdat we voor elkaar hebben gekregen dat het RIVM ieder jaar gaat checken wat de maatregelen hebben gedaan en of er nieuwe maatregelen moeten komen."
Andere gezondheidsorganisaties tegen overmatig alcoholgebruik onderschrijven die lezing. Een organisatie is niet tevreden over de gemaakte afspraken, maar geeft het akkoord toch "het voordeel van de twijfel", vanwege de goede wil van staatssecretaris Blokhuis en de hoop op extra maatregelen in de nabije toekomst.
Akkoord heeft aan kracht ingeboet
In het RIVM-rapport worden volgens NRC maatregelen opgesomd waarvan bekend is dat ze effectief kunnen zijn tegen overmatig alcoholgebruik, zoals het verhogen van alcoholaccijnzen. Die zijn niet in het akkoord opgenomen, omdat dit soort maatregelen wettelijk moet worden vastgelegd. Het Nationaal Preventieakkoord heeft daardoor aan kracht ingeboet, erkent een partij die onderhandelde namens alcoholverkopers.
Ook eerder uitgelekte plannen zoals het verlagen van de prijs van suikerarme frisdranken hebben het akkoord niet gehaald. De verwachting is dat staatssecretaris Blokhuis in een brief bij het akkoord wel aanvullende maatregelen zal aankondigen. Zo wil hij dat verkopers zoals supermarkten minder korting kunnen geven op alcoholische dranken.
