Neuer keept in de traditie van Maier, Schumacher en Kahn en is dus onomstreden

Het doel van de Duitse voetbalploeg is al decennia een bijzonder moeilijk te nemen vesting. Van 1966 tot 1979 dreef de immer in een oversized korte broek en met extra grote keepershandschoenen spelende Sepp Maier de tegenstanders van (toen nog) West-Duitsland al tot wanhoop en nadien toonden onder anderen Toni Schumacher, Andreas Köpke, Oliver Kahn en Jens Lehmann zich doelmannen van exceptionele klasse.

In die traditie past ook de naam van Manuel Neuer, de doelman die vanavond in Gelsenkirchen het Duitse doel verdedigt in het duel met Nederland. Al vier keer werd hij verkozen tot beste keeper van de wereld. Al bijna acht jaar is hij de nagenoeg onbetwiste leider van de verdediging van 'Die Mannschaft' en Bayern München. Wat is het geheim achter al die goede keepers?

Duitse mentaliteit

Volgens Martin Pieckenhagen, van 2005 tot 2010 keeper van Heracles Almelo, heeft het te maken met de Duitse mentaliteit. "De concentratie van de keepers is bij ons heel goed. Er wordt veel aandacht aan besteed in de jeugd. Daardoor hebben we een grote keeperstraditie."

Ook de toekomst ziet er wat Duitse doelmannen betreft rooskleurig uit, meent Piekenhagen. "Aan de opleiding voor trainers bij de nationale bond is een vak voor keeperstrainers toegevoegd. Een hoofdtrainer in de Bundesliga moet een licentie hebben, er wordt gewerkt aan een plan waarbij ook de keeperstrainer verplicht een licentie moet hebben."

'Keepen doe je met je handen'

Overigens kent Nederland volgens Pieckenhagen een bijna even rijke geschiedenis van keepers. "Jullie lagen lange tijd voor op Duitsland, want keepers als Edwin van der Sar en Ronald Waterreus waren moderner, zij konden meevoetballen. Kahn was helemaal niet goed in voetballen."

"Maar in Nederland zijn ze volgens mij vergeten dat je keepen toch vooral met je handen doet", zegt Piekenhagen, die Heracles in het najaar van 2005 met zijn hoofd een gelijkspel bezorgde door de bal in blessuretijd binnen te koppen tegen AZ.

Stapje terug, stapje vooruit

Veel Duitse doelmannen vinden het daarnaast niet erg om op een lager niveau ervaring op te doen, constateert Pieckenhagen. "Neem Nils Körber, een talentvolle jongen die de jeugdopleiding van Hertha BSC heeft doorlopen. Hij wilde niet op de bank zitten in de Bundesliga en ging naar Preußen Münster en VfL Osnabrück, clubs die spelen op het derde niveau. Dat is helemaal niet vreemd."

"Een ander voorbeeld: Kevin Trapp, die vaak bij de nationale selectie zit, ging van Eintracht Frankfurt naar Paris Saint-Germain. Hij keerde terug toen hij merkte dat hij in Parijs weinig zou spelen door de komst van Gianluigi Buffon. Nu is hij weer belangrijk bij Frankfurt, dat het goed doet (vierde in de Bundesliga, red.)."

"Soms moet je een stap terug doen, voordat je weer een stap vooruit kan zetten."

Jasper Cillessen, onder Ronald Koeman de eerste doelman van Oranje, is op clubniveau veel minder zeker van zijn positie in de goal. Bij Ajax, dat hem in 2011 had overgenomen NEC, kwam hij in de eerste jaren amper in actie. "Dat is toch raar", vindt Pieckenhagen.

"En nu heeft Ajax bovendien een keeper uit Kameroen (André Onana, red.) en een uit Griekenland (Kostas Lamprou, red.). En dat terwijl Van der Sar de leiding heeft, hij zou daar toch eigenlijk voor Nederlands keeperstalent moeten zorgen?"

Ter Stegen moet toekijken

Cillessen moest aanvankelijk bij Ajax toekijken hoe Kenneth Vermeer de voorkeur kreeg en bij zijn huidige club FC Barcelona moet hij Marc-André ter Stegen meestentijds voorrang verlenen. Maar wat Cillessen in Spanje gebeurt, overkomt Ter Stegen bij het Duitse nationale team. Bondscoach Joachim Löw houdt het vertrouwen in Manuel Neuer.

"Dat is een soort vloek voor Ter Stegen, maar het is vaker gebeurd", zegt Pieckenhagen. "In de jaren tachtig streed Schumacher met Uli Stein en ruim tien jaar geleden had je Kahn en Jens Lehmann. Maar er is een verschil met de situatie van nu: waar Lehmann in de media liet merken dat hij ontevreden was, doet Ter Stegen dat niet. Ter Stegen is een heel rustige jongen waar je geen kwaad woord van zal horen."

Neuer kreeg ook op het afgelopen wereldkampioenschap de voorkeur van Löw, terwijl hij ruim een jaar lang niet had gespeeld door een langdurige voetblessure. "Ik was het er niet mee eens dat hij keepte in Rusland", zegt Pieckenhagen. "Je moet altijd de beste keeper die je op dat moment hebt laten spelen en Neuer had al zo lang niet meer gespeeld."

'Neuer had WK niet moeten keepen'

Waarom hield Löw dan toch vast aan Neuer? "Hij staat hoog in de hiërarchie van de spelergroep", verklaart Pieckenhagen. "Ik snap dat je hem meeneemt, ook voor de balans in de groep. Maar Neuer had niet moeten keepen, dat was een van de oorzaken dat het WK mislukt is." Voor het eerst in de geschiedenis van het WK overleefde Duitsland de groepsfase niet afgelopen zomer.

Maar de oud-doelman snapt wel dat Löw, nu een nieuwe kwalificatiecyclus is begonnen, vasthoudt aan de doelman van Bayern. "Wanneer hij fit is, is Neuer nog altijd de betere keeper."

Het vervangen van Neuer is ook niet zomaar iets. Neuer is sinds 2011 de doelman van Bayern München en is een van de pijlers onder de schier eindeloze reeks successen die de club de voorbije jaren heeft geboekt. Ook Maier en Kahn waren in het verleden succesvol bij Bayern München en het nationale team.

'Rust rond de ploeg'

In een land waar meer wordt vastgehouden aan traditie en stabiliteit dan in Nederland is het passeren van de eerste keeper van Bayern München geen sinecure. Bovendien gold de roep om vernieuwing van het nationale team niet zozeer de doelman, weet Pieckenhagen. "Löw heeft in de verdediging doorgeselecteerd en dat wordt gewaardeerd. Tegen Rusland (3-0 zege, afgelopen donderdag, red), stond er een jonge ploeg en werd er goed gespeeld."

"Zolang Löw niet te veel blijft terugvallen op oudere spelers als Mats Hummels en Jérôme Boateng is er rust rond de ploeg, staat zijn positie niet onder druk en kan hij zeker door tot het EK van 2020."