Grote revolutie in ons maatstelsel: de kilo is de kilo niet meer

Een mijlpaal in de wetenschappelijke vooruitgang wordt het genoemd: meer dan vijftig landen hebben vandaag unaniem afgesproken dat het internationale meetsysteem op de schop gaat. Meest in het oog springend onderdeel van deze hervorming is dat de fysieke kilogram die wereldwijd de maatstaf is zijn status verliest.

Dit blokje platina-iridium, dat sinds 1889 geldt als 's wereld enige echte kilogram, wordt ook wel Le Grand K genoemd. Het wordt bewaard in een kluis in de plaats Sèvres bij Parijs. Probleem is dat het metaal in de loop der tijd van gewicht is veranderd. Het gaat weliswaar om microgrammen (miljoenste grammen), maar dat is genoeg om wetenschappers tot deze wijziging te bewegen.

Daarbij werden grote woorden niet geschuwd. Nobelprijswinnaar William Phillips (Natuurkunde, 1997) sprak op de conferentie van "de grootste revolutie in het maatstelsel sinds de Franse revolutie". Na die revolutie in 1789 werd het metriek stelsel ingevoerd, met meters en kilogrammen.

Ook Nederland heeft een eigen standaardkilo. Voor verslaggever Peer Ulijn ging de kluis open:

Enkele honderden wetenschappers hielden zich de afgelopen jaren bezig met de hervorming van het internationale stelsel van eenheden, beter bekend als het SI-stelsel. Niet alleen de definitie van de kilo wordt anders, ook die van de ampère (stroomsterkte), mol (hoeveelheid stof) en kelvin (temperatuur).

Le Grand K wordt niet vervangen door een nieuw blok edelmetaal, maar door een wiskundige formule gebaseerd op de constante van Planck. Deze zogenoemde natuurconstante verandert niet van waarde.

Het nieuwe SI-stelsel treedt op 20 mei 2019 in werking.

Swipe je liever door het verhaal? Check dan onderstaande slider die NOS op 3 maakte over 'Le Grand K'.