Verdringing op arbeidsmarkt door migranten is zeldzaam

Er is geen sprake van verdringing op de Nederlandse arbeidsmarkt. Niet tussen ouderen en jongeren, niet tussen hoog- en laagopgeleiden en maar zelden door arbeidsmigranten. Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Centraal Planbureau (CPB).

Ouderen en jongeren beschikken over andere vaardigheden en vullen elkaar daardoor juist aan op de arbeidsmarkt. Dat geldt ook voor migranten omdat ze vaak ander werk doen dan de mensen die al langer hier werken: daardoor zijn ze vaker aanvullend dan vervangend. Ook doen ze soms werk dat anderen niet willen doen.

Er zijn volgens de onderzoekers ook geen aanwijzingen dat laagopgeleiden worden verdrongen door hoger opgeleiden die structureel onder hun niveau werken. Integendeel, de vraag naar hoogopgeleiden stijgt sterker dan het aanbod, dat ook sterk gestegen is.

Onderkant arbeidsmarkt onder druk

Toch zien de onderzoekers wel enige verdringing aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Hoewel er gemiddeld dus vaak geen effect wordt gevonden, kan er voor sommige groepen wel een negatief effect zijn.

Omdat migranten vaak lager zijn opgeleid dan gemiddeld, concurreren ze met laagopgeleiden die handmatige arbeid verrichten. Voor die groepen kunnen er tijdelijk negatieve effecten optreden, die vooral spelen in de eerste jaren dat migranten hier op de arbeidsmarkt komen.

Ook zien de onderzoekers dat er tijdens een recessie kans op verdringing is door mensen met een hoger opleidingsniveau.

Hoger loon

Arbeidsmigranten, vooral uit Midden- en Oost-Europa, werken volgens de onderzoekers vaak in sectoren met een krimpende werkgelegenheid. Opvallend is dat mensen die voorheen in deze sectoren werkten, hun loon in een nieuwe sector gemiddeld zien stijgen.

Het aantal vluchtelingen is relatief beperkt en hun participatie ligt, ook na jaren, laag. Daardoor zal verdringing op de arbeidsmarkt door deze groepen beperkt in omvang zijn, denken de planbureaus.

Overigens is er in het onderzoek niet gekeken naar de rol die zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) spelen, omdat daar geen bruikbare gegevens over zijn.