Russische trollen twitterden 1400 keer over MH17

• Nando Kasteleijn en Winny de Jong

  redacteur Tech en redacteur Binnenland

Twitter-accounts die werden aangestuurd door de Russische trollen uit Sint-Petersburg hebben 1400 keer over vliegramp MH17 getweet. Dat blijkt uit een analyse van de NOS, op basis van tweets die Twitter vandaag heeft vrijgegeven.

Het gaat om een database met in totaal 9 miljoen berichten van Russische trollen en nog eens 1 miljoen tweets van Iraanse trollen. Dat is inclusief retweets. Trollen zijn veelal nep-accounts die als doel hebben om maatschappelijke onrust te stoken of om een bepaalde (politieke) boodschappen te verspreiden.

De berichten zijn verstuurd door 3814 accounts die Twitter in verband heeft gebracht met het in Sint-Petersburg gevestigde Internet Research Agency. Nog eens 770 accounts komen uit Iran. Twitter en Facebook maakten in augustus van dit jaar bekend Iraanse nep-accounts te hebben verwijderd.

Eerste tweet op dag van crash

In totaal vond de NOS 2693 tweets waarin het trefwoord 'MH17' was te vinden, dit is inclusief retweets. De eerste tweet werden verstuurd op 17 juli 2014, op de dag van de crash. De laatste tweet die werd gevonden is verstuurd op 28 mei van dit jaar. De Iraanse trollen noemen MH17 in 157 berichten.

Het bericht dat het meest werd gedeeld - 283 retweets - is geschreven in het Russisch, op de dag dat het onderzoeksteam JIT bekendmaakte dat de Buk-raket uit Rusland kwam en afgeschoten was in rebellengebied: "Belangrijkste conclusie van het MH17-rapport: we wijzen de Russische kant als schuldige aan, maar zolang we nog niet alle details hebben, wacht tot 2018."

Het bericht dat daarna het meest werd gedeeld - 202 keer - is afkomstig van dezelfde maker, die de gebruikersnaam 'DonetskNovosti' heeft: "De MH17 is neergeschoten boven het dorp Grabovo. Wie hersens in zijn hoofd heeft en geen zaagsel begrijpt dat Oekraïne hem heeft neergeschoten." Het account had ruim 45.000 volgers.

Afgezien van MH17 lijkt Nederland niet zo interessant te zijn voor de Russen. PVV-leider Geert Wilders wordt wel 245 keer genoemd. Door de Iraanse trollen wordt het Twitter-account van Wilders, @geertwilderspvv, acht keer aangeschreven.

Meeste tweets in het Russisch

De tweets over Nederland zijn maar een fractie van het totale aantal van 10 miljoen. Het digitale forensische lab van denktank Atlantic Council kreeg eerder al toegang tot alle tweets en kon zo de belangrijkste zaken op een rij zetten.

De denktank constateert dat verreweg de meeste berichten in het Russisch zijn geschreven, met een piek in het tweede kwartaal van 2014. De Iraanse trollen propageerden berichten van het regime in het buitenland.

Daarnaast zeggen de onderzoekers dat de Russen "meerdere doelen" hadden. Waaronder het beïnvloeden van de Amerikaanse presidentsverkiezingen om te verhinderen dat Hillary Clinton zou winnen. Tegelijkertijd waren ze gericht op het polariseren van online gemeenschappen in Amerika.

Ook zegt de denktank dat de trollen zich op iedereen richtten: ras, politieke of bijvoorbeeld seksuele voorkeur maakte niet uit. Een andere belangrijke conclusie - die al wel vaker getrokken is - is dat de trollen buiten de VS weinig impact lijken te hebben gehad.