'Simpele regels' en extra gordijnen nu vrouwen meegaan in onderzeeër
Het zal volgend jaar even wennen zijn aan boord van onderzeeboot Zr. Ms. Zeeleeuw. Zowel voor de mannen als voor de vier vrouwen - die voor het eerst deel uitmaken van een bemanning van de Onderzeedienst van Defensie.
"Het is altijd een mannenomgeving geweest", zegt kolonel Herman de Groot van de Onderzeedienst in het NOS-radioprogramma Met het oog op morgen. "En dat gaan we veranderen." Komend voorjaar mogen als proef voor het eerst in ruim een eeuw vrouwen mee in een onderzeeër van de krijgsmacht.
Regels voor douchen
Een gemengd team leidt tot betere samenwerking en betere prestaties, vindt De Groot. Maar er zijn wel wat aanpassingen aan boord voor nodig. Zoals extra gordijnen voor wanneer de bemanning zich wil omkleden. "En als je niet meer met alleen mannen leeft, zul je toch wat simpele regels moeten opstellen over hoe je naar de douche gaat en hoe je weer uit de douche komt."
Het oorspronkelijke plan was om vanaf 2027 gemengd te varen. Dan zouden nieuwe onderzeeboten met aparte ruimtes voor vrouwen zijn ingericht. Maar bij de marines van Australië en Canada bleek zo'n systeem niet ideaal.
De vrouwen daar vonden dat de scheiding slecht was voor de teamgeest. Het voelde voor hen alsof ze een aparte status hadden. Daarom kiest Nederland nu voor een proef met een gemengde bemanning zonder gescheiden ruimtes. Daarbij speelt ook een rol dat het aanpassen van de bestaande onderzeeërs extra geld en ruimte kost.
Elk jaar als we werven zijn er vrouwen die aangeven: als het ooit mag, geef me een belletje.
Aan animo onder vrouwen is beslist geen gebrek volgens de kolonel. "Elk jaar als we werven zijn er vrouwen die aangeven: als het ooit mag, geef me een belletje. Uiteindelijk hebben onderzeeboten iets mystieks. Het is aansprekend en niet genderspecifiek."
De Onderzeedienst is het laatste legeronderdeel waar alleen mannen welkom waren. De Zeeleeuw telt vanaf de lente van 2019 een officier, twee onderofficieren en een matroos van het andere geslacht. Er staan drie reizen op het programma. Aan de hand van feedback wordt uiteindelijk een besluit genomen of voortaan alle vaartuigen overgaan op een gemengde bemanning.
In de rest van de marine wordt volgens De Groot sinds 1983 gemengd gevaren. Niet iedereen bij de Onderzeedienst staat te springen om dat ook daar in te voeren. "Zoals bij elke verandering zijn er mensen die daar niet op zitten te wachten. Dat is bij mijn mannen niet anders."