Harde energietransitie kan financiële sector 160 miljard euro kosten
De overgang naar een energievoorziening met een veel lagere uitstoot van broeikasgassen kan veel impact hebben op de financiële sector, zeker als het schoksgewijs en abrupt verloopt. Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) kunnen banken, verzekeraars en pensioenfondsen in dat geval tussen de 50 en 160 miljard euro verliezen door hun blootstelling via beleggingen en financieringen.
Bovendien raakt een harde energietransitie niet alleen CO2-intensieve bedrijven maar via de productieketens de hele economie, schrijft DNB in het halfjaarlijks rapport over de financiële stabiliteit.
"De energietransitie gaat grote impact hebben op onze economie en financiële instellingen en hoe geleidelijker die transitie zich kan voltrekken, hoe beter het is voor de financiële stabiliteit", aldus bankpresident Klaas Knot. "Hoe langer we wachten en daardoor hoe meer schoksgewijs we alsnog versneld deze transitie zullen moeten vormgeven, hoe groter de potentiële schade voor financiële instellingen is."
Om zulke schokken te voorkomen zouden bedrijven er dus goed aan doen om zo snel mogelijk duurzamer te worden, en niet te wachten tot de overheid hen daartoe dwingt.
Scenario's
DNB heeft als een van de eerste een stresstest met een viertal scenario's ontwikkeld waarmee de impact van een abrupte energietransitie in kaart wordt gebracht. De scenario's stellen extreme gevallen voor. DNB wil daarmee aangeven welke risico's op de loer liggen, de werkelijkheid kan ook minder extreem uitpakken.
In een eerste scenario met een 'beleidsschok' voeren overheden beleid op het beperken van de CO2-uitstoot. Een verhoging van de belasting op CO2-uitstoot met bijna 90 euro (100 dollar) per ton bovenop de huidige 25 euro kost 111 miljard euro.
Overigens is dit niet eens zo'n heel extreem scenario: uit verschillende onderzoeken blijkt dat een prijsstijging van 100 dollar nog een vrij voorzichtige schatting is.
Technologieschok
Een tweede scenario gaat uit van een 'technologieschok' waarbij plotse technologische doorbraken het aandeel hernieuwbare energie verdubbelen, met veel zonne- en windparken. Hierdoor blijven de verliezen beperkt tot 48 miljard euro.
Een 'dubbele schok', het scenario waarin beleidsschok en technologieschok gecombineerd worden, leidt tot het grootste verlies, 159 miljard euro.
Bij het vierde scenario, de 'vertrouwensschok', wordt de impact van blijvende onzekerheid en onduidelijkheid berekend. Consumenten en producenten vrezen de betaalbaarheid van maatregelen, gaan daardoor minder investeren en besteden. De kosten van dit scenariobedragen bijna 100 miljard euro.
