Nobelprijs Geneeskunde voor 'mijlpaal in strijd tegen kanker'
De Nobelprijs voor de Geneeskunde 2018 is toegekend aan de Amerikaan James P. Allison en de Japanner Tasuku Honjo voor de ontwikkeling van speciale therapieën voor de behandeling van kanker.
Dat is bekendgemaakt in Zweden. De twee onderzoekers krijgen gezamenlijk een bedrag van 9 miljoen Zweedse kronen, zo'n 870.000 euro.
Volgens de verklaring van het instituut hebben de twee wetenschappers ontdekkingen gedaan "die een mijlpaal vormen in onze strijd tegen kanker". Ze werkten parallel aan het stimuleren van het immuunsysteem van het menselijk lichaam, zodat het tumoren aanvalt.
Bij kanker gebeurt het dat ons immuunsysteem de kanker niet aanvalt of niet opmerkt. Dat komt gedeeltelijk door eiwitten, de bouwstenen van onze cellen, die onbedoeld als een rem werken.
James Allison (70) ontdekte dit bij het eiwit CTLA-4. Dat eiwit heeft als taak om het immuunsysteem te remmen zodat het niet op hol slaat en gezond weefsel aanvalt. Allison ontdekte dat de rem bij CTLA-4 kan worden uitgezet als een bepaalde stof aan het lichaam wordt toegevoegd. De techniek wordt gebruikt in medicijnen voor mensen met geavanceerde huidkanker.
De Japanner Tasuku Honjo zette een ander eiwit met de naam PD-1 uit dat als een rem fungeerde op immuuncellen. Ook hier is een aantal medicijnen op gebaseerd.
Effectief
"Therapieën op basis van deze ontdekkingen zijn opvallend effectief in de strijd tegen kanker", aldus de verklaring van het Nobelprijs-instituut. Immuuntherapie kan worden gezien als een nieuwe methode in de behandeling van kanker, naast bestraling, chemotherapie en medicijnen.
De 76-jarige Honjo heeft als reactie op het winnen van de Nobelprijs gezegd zijn onderzoek nog een tijdje te zullen voortzetten "om nog meer patiënten te genezen". Allison zegt "vereerd en nederig" te zijn. "Het was niet mijn bedoeling kanker te bestuderen, maar om T-cellen te begrijpen. Deze ongelooflijke cellen reizen door ons lichaam en beschermen ons."
Hoogleraar
James P. Allison is een immunoloog en werkt als hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Texas en voor het Anderson Cancer Center in Houston. Tasuku Honjo is als immunoloog werkzaam aan de Universiteit van Kyoto.
De Nobelprijs voor de Geneeskunde wordt op 10 december uitgereikt. Later deze week en aanstaande maandag worden de andere laureaten bekendgemaakt. De Nobelprijs voor de Literatuur ontbreekt dit jaar, door een seksschandaal binnen de Zweedse Academie.