Baskenland is de nieuwe migrantenroute naar Noord-Europa

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Migranten uit Afrika hebben een nieuwe route ontdekt om relatief makkelijk naar Noord-Europa te komen: de Frans-Spaanse grens bij Baskenland. De hotspot bevindt zich rond de grensrivier Bidasao tussen het Spaanse Irun en het Franse Hendaye.

De grensplaats is een tussenstop geworden voor de migranten die onderweg zijn naar het noorden van Frankrijk en Groot-Brittannië. De afgelopen maanden zijn volgens het Rode Kruis al bijna 4000 migranten via de nieuwe Baskische route naar het noorden van Europa getrokken.

De Baskische grenspost wordt inmiddels vergeleken met die tussen het Franse Menton en het Italiaanse Ventimiglia. Daar hoopten zich rond 2015 grote groepen migranten op, vanuit het zuiden van Italië onderweg naar met name Frankrijk en Duitsland.

Makkelijke route

Spanje is dit jaar de voornaamste Europese bestemming van vluchtelingen geworden. Na het nagenoeg afsluiten van de Libisch-Italiaanse route proberen steeds meer migranten via het noorden van Marokko Europa te bereiken. In Spanje kwamen dit jaar al ruim 33.000 migranten binnen. Een opmerkelijk groot deel van deze groep is Marokkaan, veelal jongens op zoek naar werk en op de vlucht voor de nieuwe aangekondigde dienstplicht.

De meeste migranten proberen met auto's, bestelbusjes of lijndienstbussen de grenspost te passeren. Anderen zitten op de regionale treinen die vanaf San Sebastián vertrekken. "Het is een makkelijke route voor migranten geworden", weet ook correspondent Frank Renout in Parijs. "Tot nu toe waren er nauwelijks migranten bij de Baskische grens, en was er nauwelijks bewaking. Er zijn alleen wat patrouilles van Franse agenten. Parijs heeft dan wel versterking gestuurd, maar het blijft dweilen met de kraan open."

Politieagenten die Renout sprak vertelden dat dagelijks dertig tot zestig migranten rond de grens worden aangehouden. "Maar een veelvoud kan gewoon doorlopen. Er zijn dagen dat een paar honderd migranten zonder problemen de rivier oversteekt. De Fransen beschuldigen Spanje ervan de andere kant op te kijken. De Spanjaarden zien hoe de migranten Frankrijk binnentrekken, dus zij zijn ervan verlost."

Maar de opvang van migranten geeft ook aan de Spaanse kant van de grens problemen. Lokale hulpverleners zeggen dat veel vluchtelingen noodgedwongen op straat in Irun moeten overnachten, omdat ze hun uitwijzingspapieren kwijt zijn. Daardoor kunnen ze niet terecht bij de opvangcentra. Tientallen bedden van de reguliere opvang zouden zo ongebruikt blijven, omdat de als illegaal bestempelde vluchtelingen geen documenten meer bezitten.

Protest

Een deel van deze migranten zou al eerder hebben geprobeerd Frankrijk binnen te trekken, maar werd na hun aanhouding door de gendarmes weer naar de Spaanse kant van de grens gebracht en daar achtergelaten.

Afgelopen week protesteerden Franse agenten die rond de grens werken tegen toegenomen werkdruk door de migrantenstroom. "We kunnen niet langer in deze slechte omstandigheden werken. We hebben simpelweg de middelen niet om op te treden," verklaarde politiebond SGP tegen de Franse krant Sud Ouest. Er zijn volgens de bond zeker vijftig nieuwe agenten in de grensstreek nodig.