Pas toen ze een scheet liet, sloot ze haar benen.
Zeven jaar lang trok schrijver Mohammed Benzakour op zijn ezeltje door het Marokkaanse Rifgebied. Het doel van de expeditie: alle spreekwoorden en volkswijsheden in kaart brengen.
In Nederlandse bibliotheken vond hij boeken met gezegdes van over de hele wereld, maar spreekwoorden uit zijn moedertaal Tarifit ontbraken. "De eerste generatie Marokkanen in Nederland gaat straks dood. Zij nemen prachtige spreekwoorden mee hun graf in."
Dus besloot de schrijver de spreekwoorden zelf te verzamelen en tot een boek te verwerken.
Gewapend met microfoon en kladblok bezocht Mohammed afgelegen dorpen in het Rifgebied. "Aan alle oude mensen die ik tegenkwam stelde ik simpelweg één vraag: 'Kent u nog een oud gezegde?'"
Al snel viel één ding op: "Veel Nederlandse en Berberse spreekwoorden zijn precies hetzelfde", zegt Benzakour. Zoals: 'Een gegeven paard moet je niet in de bek kijken' en 'blaffende honden bijten niet'.
Van de 700 gezegden die hij vond, bundelde Mohammed er driehonderd tot het boek '10 op een ezel'. Hij noemt het een passende titel: "Als je er 10 op een ezel ziet, dan spoor je niet. Ook dat is een Berbers gezegde."
Veel Nederlandse en Berberse spreekwoorden zijn precies hetzelfde.
In de gezegden komt ook terug dat het Tarifit, een van de drie Berbertalen in Marokko, een erg visuele taal is. Benzakour: "Een mooi spreekwoord is 'als je naar een ander wijst, wijzen er drie terug'. Als je zelf naar de muur wijst, zul je zien dat je pink, ringvinger en middelvinger terugwijzen. Dat vind ik prachtig."
De Berbertalen waren lange tijd officieel verboden in Marokko. Daar spreekt het overgrote deel van de inwoners dan ook het Darija, ofwel Marokkaans-Arabisch. Inmiddels krijgen Berbertalen meer ruimte, ook op scholen en staatstelevisie. Toch wordt de taal volgens Unesco, de VN-organisatie voor werelderfgoed, nog altijd met uitsterven bedreigd.
In Nederland wonen ongeveer 300.000 Marokkaanse-Nederlanders die oorspronkelijk uit Berbertalig gebied komen. Benzakour: "Ik merk dat veel tweede- en derdegeneratie Marokkaanse Nederlanders zoeken naar hun identiteit; naar waar ze vandaan komen. Hopelijk helpt dit boek ze daarbij."