Fernando Ricksen maakt weer grapjes dankzij nieuwe spraakcomputer

Eindelijk kan oud-voetballer en ALS-patiënt Fernando Ricksen weer praten en grapjes maken met zijn vrouw. Hij gebruikt sinds vorige maand een 'Stephen-Hawking'-achtige spraakcomputer. "Dat hij weer volledige zinnen kan vormen, geeft hem veel rust", vertelt Vincent de Vries, vriend en biograaf van Ricksen.

De Vries scheef in 2013 het boek Vechtlust over de voetballer. Toen dat naar de drukker ging, werd bij Ricksen ALS geconstateerd.

Vijf jaar later is Ricksens ziekte zo vergevorderd dat hij niet meer kan praten. "Hij kan bijna niets meer, alleen een beetje brabbelen. Ook eten is lastig, daarom heeft hij een voedingssonde. Maar zijn wilskracht is groot", vertelt De Vries.

Na de biografie bleef De Vries verhalen schrijven over de voetballer. "Ook afgelopen zomer, toen ik een stuk over hem schreef in AD Magazine. De fabrikant van deze spraakcomputer las het artikel en verbaasde zich over de levenslust van Fernando. Daarom gaf het bedrijf het apparaat in bruikleen."

De computer maakt de wereld van Ricksen een stuk groter, vertelt de auteur. "Hij kan weer mailtjes tikken, en hij kan de tv bedienen. Maar het belangrijkste is dat hij weer kan spreken. Met zijn ogen kijkt hij naar een toetsenbord: daarmee typt hij zo'n drie letters per seconde. Eerst was dat ongeveer een letter per uur."

Vrouwenstem

Op de computer staan ook standaardzinnen geprogrammeerd. "Zoals: ik moet naar de wc, of ik heb dorst. Daarvoor hoeft hij maar naar een letter te kijken, en dan staat de hele zin er. Dat gaat nog veel sneller." Ricksen 'nieuwe stem' is vooralsnog van een vrouw. "Maar daar ziet hij de humor wel van in", vertelt de auteur. "Het belangrijkste is dat hij het doet."

Het kostte Ricksen een halve dag, maar toen had hij het programma onder de knie. "Door het apparaat heeft hij weer wat onafhankelijkheid terug", vervolgt De Vries. "Eerst was hij amper te verstaan: het kostte hem altijd veel energie om iets te vragen. Nu kan hij zelf de lievelingsfilm van zijn dochter aanzetten."

De Vries ziet de oud-voetballer bijna iedere maand. "Hij woont in Spanje, want de zon is beter voor zijn spieren. Omdat ik hem zo vaak zie, valt het minder op dat hij aftakelt. Maar als ik foto's van vijf jaar geleden zie, en die vergelijk met nu, dan schrik ik wel."

Toch blijft Ricksen ondernemend, benadrukt de biograaf. "We doen nog heel veel. Zo gaan we binnenkort naar Glasgow toe, waar hij gevoetbald heeft, om fans te ontmoeten. Daarna is hij helemaal kapot, maar het geeft ook veel energie. Iedere dag op dezelfde vensterbank in Valencia zitten gaat ook vervelen op een bepaald moment."