In Ceuta is het wachten op de volgende bestorming

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Spanje wil dat er snel extra EU-geld naar Marokko gaat. Dan kunnen de Marokkanen hun grens beter bewaken tegen de groeiende migrantenstroom. Vooral in de Spaanse enclave Ceuta, in het noorden van Marokko, voelen ze de druk. "Je kunt iedere dag een stormloop verwachten."

Het laatste stukje van de Europese Unie is een roestig blauw afdak boven de grenspost Tarajal in het noorden van Marokko. De twee enclaves Ceuta en Melilla - al eeuwen in handen van de Spanjaarden - zijn de laatste Europese grenzen voor Marokko begint. Het is een grens tussen armer en rijker gebied, maar ook een kans voor Afrikaanse migranten om de EU te bereiken.

"Het maakt niet uit of je Marokko meer of minder geld geeft", bromt een van de geldwisselaars die bij de grens wacht op Marokkanen die euro's nodig hebben. Hij wijst naar de half begroeide heuvels schuin aan de overkant van de Afrikaanse kant van de grenspost. "Daar zitten ze overal. Honderden Afrikanen wachten op hun kans Europa binnen te komen."

Het is deze dagen betrekkelijk rustig door het Offerfeest, waardoor de handel rond de grens wordt afgeremd. Vrouwen met zware pakken op hun rug schuifelen tussen de geldwisselaars en taxichauffeurs door. In de pakken zitten wc-papier, dekens, elektrische apparaten, kleding en chips, bestemd voor de Marokkaanse markt.

De vrouwen verdienen zo'n 10 euro per dag en zijn vast onderdeel van het smokkelverkeer in de enclaves Ceuta en Melilla. Een rauwe, half illegale handel waarmee jaarlijks een half miljard euro is gemoeid.

In Spanje kwamen dit jaar met bootjes al zowat 26.000 mensen binnen. Over land, zoals rond Ceuta, waren het er ruim 4000. Het zijn lagere aantallen dan tien jaar geleden. Maar de druk op de Spaanse regering om de gaten in de grens te stoppen is enorm. Het land kreeg sinds eind juni 32 miljoen euro aan noodhulp voor migratie. Het leeuwendeel van dit geld is bestemd voor het aantrekken van extra politiemensen. En voor opvangcentra in Ceuta en Melilla en langs de Spaanse zuidkust.

Los van dit bedrag pleit de Spaanse premier Sánchez al langer voor financiële hulp aan Marokko. "Het land heeft te kampen met dezelfde problematiek. Ook daar wordt geleden onder de migrantencrisis", zei Sánchez afgelopen weekend tijdens een bezoek van de Duitse bondskanselier Merkel. In Duitsland maar ook in Frankrijk zou nu steun zijn om extra geld naar Marokko te sturen. Volgens de krant El País gaat het om 95 miljoen euro boven op de 35 miljoen die het land al krijgt.

"Ik denk wel dat het nodig is", zegt een Nederlands-Marokkaanse vrouw, die na een vakantie terugkeert naar Ede. "Er zijn zoveel Afrikanen naar Marokko getrokken om de oversteek naar Europa te maken. Overal bij de stoplichten staan ze te bedelen. Dat zag ik nog nooit zoveel als deze weken."

Maar de echtgenoot van de vrouw is bezorgd. "Ga je als Europa geld geven aan de Marokkaanse overheid, dan zul je het goed in de gaten moeten houden. Zodat het echt goed besteed wordt en niet bij de verkeerde mensen blijft hangen. Dat gebeurt zo vaak in Marokko."

De toegangsdeur

Achter de roestige grenspalen en de hekken glinstert de Middellandse Zee. Op 15 kilometer aan de overkant ligt Spanje. "Dit is de toegangsdeur van de Europese Unie en daarmee een zeer gevoelige plek", beaamt een van de taxichauffeurs die op klanten bij de grens wachten.

Hij kijkt voor zich uit naar de slagbomen waarachter automobilisten hun kofferbakken moeten openmaken. "Wat migranten betreft is het hier nooit rustig. Ze kunnen iedere dag een stormloop op de grens verwachten. En zijn ze er eenmaal overheen, dan zijn ze echt Europa binnen."