Driehonderd lichtgevende drones: vanavond rond 22 uur zweven ze door elkaar heen boven het IJ in Amsterdam. De formatie is geïnspireerd op een zwerm spreeuwen en het werk van kunstenaarsduo Studio Drift. Na een show in Amerika is nu hun eigen land aan de beurt.
Hoe toverden zij natuur om tot hightech kunst?
Lonneke Gordijn, die samen met Ralph Nauta het duo vormt, raakte geïnspireerd door een onderzoek van de Universiteit Groningen. Daarin werd een zwerm spreeuwen geanalyseerd. "Met wat hulp bouwden wij die analyse om tot een algoritme: een soort wiskundig stappenplan."
Dat plan is opgebouwd uit parameters die steeds kunnen veranderen van waarde. Het gaat dan bijvoorbeeld om hoe ver de vogels van elkaar af vliegen, hoeveel het er zijn of welke vogel de zwerm volgt. Al die kleine dingen dragen bij aan hoe de zwerm beweegt en kunnen de vorm, richting en snelheid ervan bepalen.
Met alle informatie in dat algoritme werd vervolgens een computeranimatie gemaakt. Technicus Lucas van Oostrum assisteerde daarbij: "Je ziet dan hoe het geheel eruit gaat zien, in de vorm van honderden puntjes op het scherm." Die kun je weer aanpassen door zelf ook nog parameters toe te voegen, zoals wind of een obstakel.
De computeranimatie bestaat uit 300 routes die de speciaal voor het kunstwerk gebouwde drones afleggen. Elke drone krijgt er één toegewezen en kan 'm vervolgens precies nabootsen. De drones zelf hebben geen sensoren en zijn als het ware blind. De centrale computer doet al het denkwerk en zorgt dat de mini-helikopters nooit botsen.
Van Oostrum: "De computer is het brein van de zwerm. Je zou denken dat iedere drone invloed heeft op hoe de groep zich beweegt, maar eigenlijk dicteert de zwerm en heeft een individuele drone geen invloed."
Het is een mechanisme dat in een echte vogelzwerm hetzelfde werkt. "Zo vrij is zo'n spreeuw dus helemaal niet, hij is gebonden aan de zwerm en het gedrag ervan. Daar gaat dit werk ook over: de schijnvrijheid die je hebt."