Thuiszorg nieuwe instellingen bij controle vrijwel altijd onder maat
Nieuwe thuiszorginstellingen voldoen bij controle vaak niet aan de normen voor goede en veilige zorg. Dat concludeert de Consumentenbond, op basis van de 50 laatste rapporten van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Bij 48 van de nieuw toegetreden 50 instellingen was de zorg bij het eerste controlemoment onder de maat.
De Consumentenbond zegt geschokt te zijn, temeer omdat het overheidsbeleid is ouderen en zieken zo lang mogelijk thuis te laten wonen. "De zorg vindt plaats achter de voordeur, je hebt er weinig zicht op", zegt woordvoerder Babs van der Staak. "Je moet er daarom op kunnen vertrouwen dat de zorg goed is, maar dat is het blijkbaar niet."
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd beoordeelt de nieuwe thuiszorginstellingen op basis van 15 criteria, die raken aan veiligheid en kwaliteit van zorg. De gevonden overtredingen variëren van procedurele fouten, zoals zorgpersoneel dat werkt zonder Verklaring Omtrent het Gedrag of het ontbreken van een klachtenprocedure, tot overtredingen die direct de veiligheid van patiënten in gevaar brengen. Voorbeelden hiervan zijn toediening van insuline en andere risicovolle medicatie door ongeschoold personeel of patiënten die zonder toestemming aan hun rolstoel worden vastgebonden.
Pappen en nathouden
De helft van de instellingen die niet voldoen aan de zorgcriteria schoot tekort op 10 of meer van de 15 beoordelingspunten. Zeven instellingen haalden op alle vlakken een onvoldoende. 35 zorginstellingen werden een tweede keer gecontroleerd door de inspectie. Bij slechts zestien instellingen was de zorg bij hercontrole wel voldoende.
Geen van de instellingen is onder verscherpt toezicht geplaatst. In plaats daarvan, schrijft de Consumentenbond, worden zij overgedragen naar een andere afdeling van de Inspectie, waar weer een nieuwe cyclus van controleren begint.
De Consumentenbond noemt een voorbeeld van een instelling die zware 24-uurszorg en terminale zorg verleent en op alle zorgcriteria onvoldoende scoorde. De instelling bestaat sinds 2014 en werd in 2017 gecontroleerd, maar kreeg tot februari 2018 de tijd om zaken te verbeteren. Het nieuwe inspectierapport staat nog steeds niet online."Je staat ervan versteld", zegt Van der Staak van de Consumentenbond. "Het meest schokkend is nog dat de inspectie nauwelijks ingrijpt, een beleid voert van pappen en nathouden."
Vaker bezoeken
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd erkent de problemen bij de nieuwe thuiszorgaanbieders. De Inspectie zegt wel altijd passende actie te ondernemen als er veiligheidsrisico's optreden.
Volgens een woordvoerder lopen er momenteel onderzoeken naar verschillende aanbieders, maar heeft de Consumentenbond daar geen weet van, omdat er nog geen rapport van is. Ook kondigt de Inspectie aan meer mankracht vrij te maken voor de thuiszorgcontrole en instellingen vaker te gaan bezoeken.
Dat een instelling drie jaar actief kan zijn voordat de eerste controle plaatsvindt, komt volgens een woordvoerder doordat nieuwe aanbieders zich nu nog niet hoeven aanmelden bij de Inspectie. Vanaf volgend jaar wordt dat wettelijk verplicht.
Eerst een kans geven
Overigens wil de Inspectie nieuwe toetreders wel altijd eerst een kans geven te verbeteren. "Het kan zijn dat een toetreder op papier niet kan aantonen dat hij aan alle normen voldoet, maar wel goede zorg levert", zegt de woordvoerder.
"Er is een enorme variëteit aan nieuwe aanbieders. Het gaat om grotere zorgaanbieders, maar ook bijvoorbeeld om zzp'ers die aan een klein netwerk zorg verlenen. We zien dat veel aanbieders bevlogen beginnen, maar vaak niet weten welke eisen erbij komen kijken."
Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd voldoet het merendeel van de instellingen bij de tweede controle wel aan de geldende veiligheidsnormen. Dat strookt dus niet met de online gepubliceerde rapporten, maar het blijkt volgens de woordvoerder uit een recente inventarisatie, die nog moet worden afgerond. Ook zouden sommige thuiszorgaanbieders die bij de eerste controle niet aan de eisen voldeden inmiddels zijn gestopt.