Door de invoering van het nieuwe leenstelsel in 2015 gaat de studieschuld van afgestudeerden de komende jaren stijgen. En ook nu al studeren veel studenten af met een forse schuld, gemiddeld bijna 15.000 euro.
Die studieschuld heeft gevolgen voor de maximale hypotheek die je kunt krijgen als je een huis wil kopen.
Hoe dat zit, leggen we je uit in deze video:
Door een studieschuld kun je al snel tienduizenden euro's minder aan hypotheek krijgen. Zo wil men voorkomen dat je te veel kwijt bent aan je hypotheek en het terugbetalen van je studieschuld en dan te weinig overhoudt voor andere uitgaven. Sommigen kiezen er dan maar voor om te liegen. Ze verzwijgen de studieschuld bij de hypotheekadviseur of de bank, waardoor ze alsnog een hogere hypotheek kunnen afsluiten.
In tegenstelling tot andere schulden wordt een studieschuld namelijk niet bijgehouden door het Bureau Krediet Registratie (BKR). Dus in principe weet een hypotheekverstrekker niet of je een studieschuld hebt.
Verzwijgen is fraude
Maar je bent toch echt wettelijk verplicht om die schuld te melden aan de hypotheekverstrekker. En het verzwijgen ervan is fraude, zegt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). "Je bent dan de boel aan het oplichten. Dat is in dit geval vooral stom voor jezelf."
Je kan dan volgens de leennormen een te hoge hypotheek hebben ten opzichte van je inkomen en uitgaven. En daardoor loop je sneller de kans dat je je hypotheek niet meer kan betalen, bijvoorbeeld als de hypotheekrente omhoog gaat of andere uitgaven stijgen doordat je bijvoorbeeld kinderen krijgt.
'Per geval bekijken'
In de praktijk zal een bank er ook pas achter komen dat je je studieschuld hebt verzwegen als je betalingsproblemen krijgt. "Wij kwalificeren het verzwijgen van een studieschuld als fraude", zegt ABN Amro-woordvoerder Karen de Vries. "Maar we beginnen daar vooralsnog geen juridische procedures over. Wij zullen per geval kijken hoe we daarmee omgaan."
Ze voegt eraan toe dat de bank niet of nauwelijks een geval is tegengekomen van betalingsproblemen door een verzwegen studieschuld.
Hypotheekgarantie kan vervallen
Het verzwijgen van je studieschuld kan concrete gevolgen hebben als je een hypotheek hebt met Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Zo'n NHG is ervoor om je restschuld over te nemen en aan de bank te betalen als je ooit door werkloosheid, scheiding of het overlijden van je partner je woning met verlies moet verkopen. Je kan hypotheken tot 265.000 euro afsluiten inclusief NHG. Vanwege die garantie vragen hypotheekverstrekkers dan een iets lagere rente.
Maar als je gelogen hebt over je studieschuld, kan het zo zijn dat je die restschuld toch zelf terug moet betalen. "Als iemand zijn studieschuld (moedwillig) heeft verzwegen, dan is het oorspronkelijke hypotheekadvies gebaseerd op onvolledige en onjuiste informatie en dit kan gevolgen hebben voor de kwijtscheldingsregeling", zegt NHG-woordvoerder Tamara Evers.
In de praktijk heeft de NHG nog geen ervaring met zulke gevallen. "Het is nog niet voorgekomen. Er zijn ons geen gevallen bekend van verzwegen studieschulden bij een restschuld", zegt Evers.
'Studieschuld wel registeren bij BKR'
Verzwegen studieschulden lijken nu dus nog niet tot grote problemen te leiden bij huiseigenaren. Maar dat kan veranderen als de huizenprijzen weer zouden gaan dalen en het slechter gaat met de economie. Banken, Vereniging Eigen Huis en het BKR zelf pleiten dan ook al langer voor het registreren van studieschulden bij het BKR.
Maar het vorige kabinet wilde dat niet en dat is ook het standpunt van het huidige kabinet. "Registratie bij BKR kan studenten afschrikken van het aangaan van een studielening. Dit kan gevolgen hebben voor de toegankelijkheid van studeren", zegt een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. "Ook wordt bij registratie onvoldoende onderscheid gemaakt tussen verschillende type leningen en het feit dat studieleningen een inkomensafhankelijke terugbetaling kennen."