Natuurgebied de Maasheggen benoemd tot Unesco-biosfeergebied

• Trudy van Rijswijk

  Verslaggever

De Maasheggen is een uniek natuurgebied aan de Noord-Brabantse kant van de Maas, bij Cuijk en Boxmeer. Het is een rivierenlandschap waarin een stelsel van eeuwenoude heggen ligt. Het gaat om prikkende heggen als de meidoorn, sleedoorn, en wilde peer. Het doel? Vee in de wei houden. En dat werkt al heel erg lang.

Deze heggen bestonden al in de Romeinse tijd. Dat weten we omdat Julius Caesar erover schreef dat hij er een grote hekel aan had: de heggen waren vervelende obstakels voor zijn leger. De begroeiing is nog precies zoals toen: kilometers lang en bepalend voor het uitzicht. Nergens zijn de heggenstelsels zo goed bewaard gebleven. Bijna overal zijn ze verdwenen toen het prikkeldraad kwam en later het schrikdraad.

Onderhoud en aandacht

Staatsbosbeheer heeft nu een gedeelte van de Maasheggen in beheer, maar overal gaan de karakteristieke heggen achteruit omdat er in het verleden een hoop achterstallig onderhoud is ontstaan.

Boswachter Wessel Pruissen hoopt dat de erkenning van Unesco daar verandering in brengt en is dan ook ongelooflijk blij met de status.

De boswachter beschrijft waarom het gebied zo belangrijk is, en waarom hij er zo blij van wordt.

"Dit geeft ons de kans om met alle partijen te proberen weer een mooi evenwicht tussen mens en natuur te creëren" zegt hij glunderend. "We kunnen de kennis van de andere Unesco-biosfeergebieden gebruiken. We kunnen wetenschappers vragen om ons te helpen en met bewoners en gebruikers om de tafel om te kijken hoe we het beste verder kunnen gaan."

Deze erkenning helpt daarbij, volgens Pruissen: "Het is een enorme steun in de rug die we goed kunnen gebruiken. Ik ben hier zó trots op, het is echt een erkenning van al het werk wat we hebben verzet."

Hulp, geen bescherming

Deze erkenning van Unesco is iets anders dan de erkenning als Werelderfgoed. Een Werelderfgoed kan echt rekenen op bescherming, een biosfeergebied alleen op hulp. Het is een gebied waarom als het ware een buffer ligt, gevolgd door een schil met meer economische activiteiten.

De focus ligt op het ontwikkelen van het gebied, waarbij universiteiten en hogescholen worden ingeschakeld voor innovatieve projecten en waarbij geëxperimenteerd wordt met nieuwe sociale samenwerkingsvormen. Zo worden er nieuwe manieren gezocht om mens en natuur naast elkaar te laten bestaan.

In totaal heeft Unesco wereldwijd zo'n 650 van dit soort gebieden aangewezen, waarvan de Maasheggen er nu één is.

Superblij

De Maasheggen is 6700 hectare groot en populair om te wandelen en te fietsen. Er wordt ecologisch geboerd en er zijn projecten voor duurzame economische ontwikkeling.

"We kunnen onze kennis daarover uitbreiden en nóg meer nieuwe projecten opstarten," zegt Pruissen enthousiast. "Het gebied verdient het. Het is hier zó mooi, zo rustig, zo veel dieren kunnen hier een plekje vinden."

Hij vindt de status meer dan terecht: "Dit is het oudste cultuurlandschap van Nederland en het laatste grote heggenlandschap. Dat verdient een Unesco-status en die hebben we nu. Ik ben superblij."