Vooral in het onderwijs steeds meer overwerk
Onderwijzend personeel ziet als enige beroepsgroep het overwerk al vier jaar achter elkaar toenemen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Bijna één op de drie werknemers in Nederland zegt regelmatig over te werken. Er zijn flinke verschillen per beroepsgroep. Onder managers geeft 56 procent aan regelmatig langer te werken. Bij dienstverlenende beroepen ligt dat op 19 procent.
"Gemiddeld genomen ligt het aantal uren overwerk al jaren min of meer gelijk", zegt Tanja Traag van het CBS. "Behalve bij twee beroepsgroepen, daar zie je een gestage groei van het overwerk. De zorg en het onderwijs."
In de zorg nam het aantal mensen dat overwerkt een aantal jaren toe, maar was er vorig jaar voor het eerst een lichte teruggang. Bijna 32 procent van de werknemers zegt over te werken. Alleen in het onderwijs neemt het aantal werknemers dat overwerkt al vier jaar achter elkaar toe. Inmiddels zegt 45 procent van de leraren en docenten dat ze regelmatig moeten overwerken.
Verbaast niet
"Het verbaast niet dat het toeneemt, het onderwijs is vaak nog heel traditioneel georganiseerd", zegt Carin Termeer van de Stichting LeerKRACHT. "Een Nederlandse leraar is zo'n 900 uur bezig met zijn leerlingen, in Finland is dat bijvoorbeeld maar 600 uur. Daar hebben ze dus meer tijd om andere dingen te doen onder de reguliere werktijd."
De Stichting LeerKRACHT is vijf jaar geleden begonnen als een initiatief vanuit het bedrijfsleven. "We proberen inzichten uit het bedrijfsleven over te brengen op leraren. Die zijn soms geneigd alles zelf te willen doen. Maar ze kunnen misschien beter hulp vragen aan collega's. Iedereen heeft andere kwaliteiten, maak daar als schoolteam goed gebruik van."
Werk opknippen
Ook raken leraren en docenten weleens het overzicht over hun werkzaamheden kwijt. "We leren ze hoe ze prioriteiten kunnen stellen. Doe eerst dat wat echt nodig is voor het onderwijs en dan de rest als er nog tijd over is. Knip je werk op in stukjes, dat is duidelijker."
Termeer ziet dat de werkdruk alsmaar oploopt. "Iedereen wil wat van de leraar: leerlingen, ouders, de directie, de inspectie. Ook daar moet je handig mee leren omgaan. Je hoeft echt niet meer hele dikke verslagen te schrijven voor de inspectie. Je kunt ook op andere manieren laten zien dat je goed bezig bent."
Ook het onderwijs zelf moet misschien anders worden georganiseerd om het overwerk terug te dringen. "Je hebt al scholen die werken met meerdere leraren per klas. Of kijk eens naar de vakanties. Doordat er in het onderwijs tien vakantieweken zijn, heb je ook minder tijd om werk af te krijgen. Je ziet ook al wel dat scholen dat loslaten en er meer in de vakanties wordt gewerkt."