Een stukje afsnijden, een taxi pakken of de boel anderszins belazeren: veel gebeurt het niet in de Nijmeegse Vierdaagse, maar er wordt wel streng op gecontroleerd. Want wie de regels niet goed opvolgt, kan aan het einde van de tocht worden gediskwalificeerd.
De organisatie controleert daarom de wandelaars: niet alleen met de vaste posten waar geknipt wordt, maar ook met mobiele controleteams die de wandelaars onverwachts kunnen opwachten. Zo checken Michiel van Hattem en Marcel Veldman tijdens de Vierdaagse onder meer of wandelaars een stuk afsnijden. "Er zitten er altijd wel een paar tussen", vertelt Van Hattem.
Valsspelen gebeurt niet altijd expres. "Voor mensen die verkeerd wandelen, is het ook een extra service", zegt Van Hattem. "En mensen vinden het fijn om te weten dat iedereen echt dezelfde route doet, want dat geeft je eigen prestatie ook meer aanzien. Je kan de boel echt niet bedonderen."
Maar ook wie per ongeluk verkeerd loopt, mag niet zomaar door. "Ze mogen de drie kilometer teruglopen", zegt Van Hattem. "Maar als ze dat niet willen, nemen we het polsbandje in en schrijven we een diskwalificatiebrief. De wandelaar kan dan nog bezwaar maken. Maar voor 'per ongeluk' tien kilometer afsnijden moet je wel een heel goed verhaal hebben."
Het mobiele team let op de kleinste dingen: zo krijgt één van de deelnemers een waarschuwing vanwege het gebruik van een paraplu. "Het is een twijfelgeval of ze de paraplu onder haar arm hield, of dat ze er ook op steunde en dus gebruikte als wandelstok. Want dat betekent diskwalificatie", zegt Van Hattem. "Ik geef het even door aan de controlepost verderop. Als ze zien dat ze de paraplu daar weer gebruikt, wordt ze daar gediskwalificeerd."
Ook de militaire deelnemers worden gecontroleerd. Zij lopen de eerste dag vanuit kamp Heumensoord veertig kilometer. Mannen moeten daarbij een bepakking van 10 kilo op hun rug dragen en dat wordt steeksproefgewijs gewogen met een weeghaak. Om het gewicht te bereiken, vullen de militairen hun rugtassen bijvoorbeeld met zand of stenen.
Het gebeurt heel af en toe dat een bepakking te licht blijkt. Ook die militairen worden gediskwalificeerd. "Er is een groepsdruk, want je wilt niet de loser zijn", vertelt Michiel van Hattem, die zelf ook ooit militair was. "Het gebeurt vooral als eenheden elkaar niet kennen, merken we. Dan denken militairen sneller dat ze hun rugzak krap kunnen pakken."
Van Hattem vindt het niet vervelend om mensen te diskwalificeren. "Ze maken een afspraak met zichzelf om de kilometers te lopen en aan de regels mee te doen", vindt hij. "Als je graag wilt lopen zonder regels, moet je dat lekker rond je eigen woonplaats gaan lopen op dagen dat het jou het beste uitkomt. Dan heb ik er geen last van."
De organisatie van de Vierdaagse diskwalificeerde in 2016 negentien mensen en in 2017 25 mensen. Een klein aantal op de tienduizenden lopers die elke dag meedoen. Ook voor Michiel van Hattem en Marcel Veldman viel de eerste dag mee: zij constateerden tot nu toe bij zes mensen een overtreding.