Extra geld moet goederenvervoer per spoor aantrekkelijker maken

Goederen per trein vervoeren is beter voor het milieu dan met een vrachtwagen, het creëert meer ruimte op de snelwegen. Dat is onder meer het idee achter een nieuw plan waarmee het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met marktpartijen goederenvervoer over het spoor aantrekkelijker wil maken.

Onderdeel van het plan is om de komende vijf jaar tot 14 miljoen euro per jaar beschikbaar te stellen. Met dat geld kan de gebruiksvergoeding, geld dat vervoerders moeten betalen om gebruik te mogen maken van het spoor, flink omlaag. Dat zou vervoerders moeten overhalen vaker voor het spoor te kiezen.

De partijen, waaronder verladers, spoorvervoerders, terminals, havens en ProRail, willen dat er in 2030 zo'n anderhalf keer zoveel goederen over het spoor gaan als nu. Komende maanden zullen ze de plannen verder uitwerken.

Kritiek op het plan is er ook. In plaats van het spoor goedkoper te maken, zou de overheid het vervoer over de weg beter veel duurder kunnen maken, denkt Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid aan de TU Delft. "De gebruikskosten voor het vervoer over de snelweg zijn nu namelijk niet kostendekkend. Politiek ligt het misschien gevoelig, maar alle wetenschappers zijn het er over eens dat een verhoging van deze vergoeding beter zou werken. Dan wordt het spoor meteen ook aantrekkelijker."

De vraag is bovendien hoe overtuigend deze financiële prikkel is voor vervoerders die nu nog niet voor het spoor kiezen, stelt Van Wee. "Voor veel grote bedrijven is vervoer niet een grote kostenpost. Dat is dus ook niet waar ze in eerste plaats proberen winst te halen. Dat zit hem veel vaker in het terugbrengen van bijvoorbeeld loonkosten."

Niet alles draait om geld

Daarnaast draait het niet allemaal om geld. "Het gaat ook om gemak", aldus Van Wee. "Een vrachtwagen rijdt van deur tot deur. Bij treinvervoer moet je de goederen eerst naar het station brengen, en na de trein gaat het laatste stukje vaak alsnog met een vrachtwagen."