De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkent vanaf vandaag gameverslaving als een officiële verslaving. Het is de eerste grote instantie die dat doet. Toch is er nog veel discussie: want ben je verslaafd als je veel gamet? Of ben je dan gewoon een tikje fanatiek?
In de video hieronder zie je wat gamers (die soms de 40 uur per week wel aantikken) er zelf van vinden:
De WHO onderscheidt drie dingen die kenmerkend zijn voor een gameverslaving: een gebrek aan controle over hoe veel je gamet, een voorkeur voor gamen ten opzichte van andere activiteiten in je dagelijks leven en het blijven gamen, ook als dat negatieve consequenties heeft.
"Vaak zijn de problemen met familie, vrienden, werk en school doorslaggevend", zegt Margot Peeters, verslavingsdeskundige van de Universiteit Utrecht. "Gameverslaafde jongeren verliezen interesse in hun omgeving, ze krijgen problemen in de sociale contacten met vrienden en familie."
Gamer Lionel van Strien (19) speelt vooral de game Rocket League veel. "Heel veel. Ik heb er al meer dan duizend uur in zitten. Ik denk dat ik wel aan 40 uur per week kom." Toch denkt hij niet dat hij verslaafd is. "Ik doe gewoon mijn huiswerk. Ik ga gewoon naar voetbal. Gamen is mijn hobby."
Wel erkent hij dat hij soms in de problemen komt door zijn gedrag. "Soms maak ik te weinig tijd vrij voor schoolprojecten. Ik wil altijd gamen. Ik denk dat er een heel dunne lijn is tussen een fanatieke gamer en een gameverslaafde."
Hij vindt het goed dat er erkenning komt voor gameverslaving. "Het verpest wel iemands leven als ze gameverslaafd zijn."
Het is niet helemaal duidelijk of het gamegedrag symptoom is van problemen of een oorzaak.
Niet iedereen kan zich vinden in de classificatie van de WHO. Een groep wetenschappers, onder wie ook verslavingsdeskundige Tony van Rooij van het Trimbos Instituut, schreef in aanloop naar dit besluit al in 2016 een open brief aan de WHO.
Volgens de wetenschappers is het nog te vroeg om gameverslaving op de lijst te zetten: er moet meer onderzoek komen. "Voor je zoiets doet, wil je er zeker van zijn dat het bijdraagt aan het oplossen van het vraagstuk", schrijft Van Rooij op de website van het Trimbos.
Volgens Van Rooij kan het label gameverslaving een verkeerde indruk geven bij gamers die lichte problemen hebben. Er is nog veel niet bekend over gameverslaving. "Het is niet helemaal duidelijk of het gamegedrag symptoom is van problemen, of een oorzaak, of allebei."
Verslavingsdeskundige Peeters voegt toe: "Het moet duidelijk zijn dat de symptomen onderscheidend genoeg zijn om de problematische gamer te onderscheiden van de gepassioneerde gamer, of de e-sporter. Die laatste twee moeten we natuurlijk niet als 'ziek' labelen. Er moet meer onderzoek komen, want we weten nog niet wanneer iemand verslaafd is, of een gepassioneerde gamer."
YouTuber Yarasky (echte naam Jan) gamet 2 tot 3 uur per dag. "Veel minder dan mensen denken. Af en toe game ik ook een hele dag niet." Hij maakt nu zo'n vijf jaar gamevideo's op YouTube en heeft inmiddels 680.000 abonnees. "Op de basisschool en middelbare school speelde ik best wel veel. Ik heb het alleen nooit moeilijk gevonden om te stoppen. Ik kan altijd naar sport gaan en mijn sociale leven gaat gewoon door."
Hij begrijpt wel dat sommige gamers het moeilijk vinden en verslaafd raken. "Overal waar je bent kun je op het internet, dat speelt echt mee in hoeveel tijd mensen erin steken. Vroeger kon je als je naar buiten ging niet gamen. Nu kun je het non-stop in de gaten houden."
"Maar ik denk dat gameverslaving niet alleen met gaming te maken heeft. Vaak spelen er ook andere dingen: psychische problemen, problemen thuis, problemen op school. Als kinderen gepest worden, dan willen ze niet naar school en gaan ze thuis zitten gamen. Er zit vaak wel wat achter als mensen niet meer willen stoppen met gamen."
Wanneer slaat gepassioneerd over in verslavend?
In Nederland is de erkenning van de WHO slechts een volgende stap. Behandelaars gebruiken hier de DSM, een naslagwerk voor psychiaters waarin alle geestelijke aandoeningen staan beschreven. Ook daarin komt gameverslaving voor, als internet gaming disorder. In de DSM staat gameverslaving in de bijlage: impliciet wordt daarmee bedoeld dat er meer onderzoek moet komen.
Volgens Peeters is het belangrijk dat zowel de WHO als de DSM snel met duidelijkheid komen. "Zoals een geaccepteerd meetinstrument. En meer onderzoek: welke symptomen zijn doorslaggevend? Daarnaast hebben we een diagnose nodig om mensen die kampen met gameverslaving goede zorg aan te kunnen bieden."