Ollongren: stemmen transparanter en makkelijker

De komende jaren wordt het verkiezingsproces op een aantal punten veranderd om stemmen transparanter en makkelijker te maken. Dat kondigt minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan.

De Kieswet wordt aangepast zodat de stemmen van de verschillende stembureaus centraal in een gemeente worden geteld. Op de stembureaus hoeven de vrijwilligers alleen nog de stemmen per lijst te tellen, de stemmen per kandidaat worden de dag na de verkiezingen op een centraal punt geteld.

De processen-verbaal van stembureaus en de getelde stemmen per gemeente komen allemaal op internet te staan zodat burgers ze kunnen inzien. Dat kan niet meteen worden ingevoerd omdat het moet worden vastgelegd in een wet. Die moet volgens worden behandeld door de Tweede en daarna de Eerste Kamer.

Kwaadwillenden

Verder komen er experimenten met vervroegd stemmen. Hierdoor hoeven minder mensen een volmachtformulier in te vullen om een ander voor ze laten stemmen als ze bijvoorbeeld op vakantie of dienstreis zijn. Dit voorkomt dat volmachten kunnen worden misbruikt of mensen onder druk kunnen worden gezet hun volmacht te geven aan kwaadwillenden.

Verder wordt er gewerkt aan een nieuw stembiljet dat elektronisch kan worden geteld. Het nieuwe stembiljet wordt ook geschikt gemaakt voor kiezers met een visuele beperking, zodat ze zelfstandig kunnen stemmen. Het nieuwe stembiljet wordt in 2021 voor het eerst getest bij de herindelingsverkiezingen.

Rode potlood

Elektronisch stemmen kan nog niet op een veilige en betrouwbare manier. Het rode potlood blijft daarom de komende jaren nog in gebruik. Ollongren ziet deze maatregelen als een verbetering van het 'potloodstemmen'.

De maatregelen zijn een reactie op de kritiek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB). Die vinden dat het tot diep in de nacht tellen leidt tot menselijke fouten. Ook vinden ze de huidige stembiljetten veel te groot.