Zeespiegel stijgt sneller dan gedacht door smeltend ijs Antarctica
De zeespiegel stijgt nog sneller dan onderzoekers dachten, doordat het ijsverlies bij Antarctica de afgelopen tien jaar is verdrievoudigd. Dit blijkt uit een langdurig onderzoek van IMBIE, een internationaal consortium van 84 wetenschappers. Iedere seconde smelt er een hoeveelheid ijs die bijna drie olympische zwembaden vol water oplevert.
De onderzoekers combineerden satellietmetingen van de ruimtevaartorganisaties NASA en ESA om tot deze conclusie te komen. Voor het eerst sinds 2012 komen zij met nieuwe resultaten.
In de afgelopen 25 jaar heeft het afsmelten van Antarctica bijgedragen aan een zeespiegelstijging van bijna 8 millimeter. Dat lijkt misschien verwaarloosbaar, maar het onderzoek van IMBIE toont aan dat 40 procent hiervan in de laatste vijf jaar is gebeurd. Het smelten gaat dus steeds harder en dat is precies waar de wetenschappers zich zorgen om maken.
Antarctica bevat genoeg ijs om een zeespiegelstijging van 58 meter te veroorzaken.
Hoogleraar Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht is een van de onderzoeksleiders. Volgens hem is het van groot belang om het ijsverlies beter te begrijpen, zodat de toekomst beter kan worden voorspeld. "Antarctica bevat genoeg ijs om een zeespiegelstijging van 58 meter te veroorzaken. Dat zal niet van vandaag op morgen gebeuren, maar het ijsverlies versnelt wel."
Van den Broeke heeft stukjes gletsjerijs uit Antarctica, met daarin lucht van tienduizenden jaren oud:
Voor de Nederlandse kust is de stijging van 8 millimeter tot nu toe geen groot probleem. "Het is wel van belang om te weten hoeveel zeespiegelstijging Nederland aankan en hoe snel we ons kunnen aanpassen," zegt Van den Broeke.
Het smeltende ijs van Groenland was tot nu toe de belangrijkste factor bij de zeespiegelstijging, maar daar komt nu verandering in. "Het nieuwe onderzoek laat zien dat Antarctica Groenland aan het inhalen is," zegt Van den Broeke. Het grootste ijsverlies komt van de immense Pine Island-gletsjer en de nabijgelegen Thwaites-gletsjer op West-Antarctica. Oost-Antarctica vertoont nog geen ijsverlies.
De onderstaande foto's zijn gemaakt door de onderzoekers:
- Ian Potten
Het onderzoek werd deels ter plekke verricht. - Ian Potten
Met een vliegtuig konden de wetenschappers deze onderzoeksplekken bereiken. - Mike Brian
Af en toe moest er voor het onderzoek ook geklommen worden.
Met dit onderzoek worden de gevolgen van klimaatverandering steeds duidelijker. Het uitstoten van broeikasgassen, zoals CO2, leidt tot de opwarming van de aarde. "90 procent van deze warmte wordt opgenomen door de oceaan. Antarctica is hier vooral gevoelig voor," zegt Van den Broeke. Warmer water doet de honderden meters dikke ijsplaten van onderaf smelten.
Op een zeker moment wordt er een kantelpunt bereikt; dan kan het smelten niet meer gestopt worden en is er geen weg terug meer. Van den Broeke: "Het Klimaatakkoord van Parijs streeft naar het beperken van de opwarming van de aarde tot maximaal 2° graden Celsius. Het is niet duidelijk of dit voor Antarctica genoeg is. We kunnen nu nog niet precies voorspellen wat de maximale temperatuurstijging is waarbij dit kantelpunt wordt voorkomen."
Meest onbekende gebied op aarde
Er is nog steeds weinig bekend over Antarctica en meer onderzoek is hard nodig, legt Van den Broeke uit: "Het gebied is niet alleen ver weg, maar ook de temperatuur en wind maken het moeilijk om er onderzoek te verrichten. We weten meer over de maan dan over de Zuidpool."