De videoref op het WK: wat gaat er veranderen?

Er wordt al een tijd mee geëxperimenteerd, maar pas de komende weken zal de videoscheidsrechter voor het eerst op het allerhoogste podium worden ingezet. Alle 64 wedstrijden op het WK voetbal in Rusland worden vanuit een videocentrum in Moskou gevolgd door een videoref(eree) en zijn drie assistenten. Bij een (over)duidelijke fout van de scheidsrechter op het veld, zal vanuit de Russische hoofdstad worden ingegrepen.

Wat betekent dit voor de scheidsrechter, maar ook voor de spelers en het publiek? Vijf vragen aan Mike van der Roest, projectleider videoarbitrage bij de KNVB.

Is de videoref een zegen voor het voetbal?

"Om maar meteen duidelijk te zijn: niet alles kan ermee worden opgelost. Er zullen discussies blijven, want sommige situaties zijn en blijven gecompliceerd. Maar in essentie wordt het spel er eerlijker van. En bovendien is de verwachting dat spelers minder snel en fel protesteren."

"Als er sprake is van een (over)duidelijke foute beslissing, zal de videoref ingrijpen. Maar de scheidsrechter heeft altijd het laatste woord. Hij fluit zijn eigen wedstrijd en pas als de videoscheids een knop indrukt, zal de scheidsrechter iets horen vanuit het videocentrum."

Wat moeten we ons voorstellen bij dat videocentrum?

"Het bevindt zich in Moskou, in het internationale perscentrum (IBC, red.). Daar zit één videoscheids met drie assistenten. Eén assistent zit er speciaal voor buitenspelsituaties, de tweede kijkt altijd live verder en de derde bespreekt situaties met de videoscheids."

"Ze zitten in een stiltekamer en horen dus ook geen sfeergeluid uit de stadions of commentaar bij de wedstrijden. Dat is om beïnvloeding te voorkomen. De videoref moet zelf tot een onafhankelijk oordeel komen."

Bij welke situaties grijpt de videoref in?

"Er zijn vier momenten waarbij hij in actie kan komen. Dat is bij doelpunten, penaltysituaties, rodekaartsituaties en identiteitsvergissingen, bijvoorbeeld als de verkeerde speler een kaart krijgt."

"De videoscheids is er niet om beslissingen van de scheidsrechter beter te maken, hij is er om duidelijke fouten te corrigeren. Bij een gelekaartsituatie zal de videoscheids niet ingrijpen. Ook een onterecht gegeven spelhervatting, zoals een hoekschop of vrije trap, mag niet worden gecorrigeerd. En als daaruit gescoord wordt? Dan zal de goal tellen."

Wat betekent het voor de scheidsrechter en zijn assistenten op het veld?

"Die zullen af en toe langer moeten wachten met het hervatten van het spel, tót de videoscheids een oordeel heeft geveld. Want zodra het spel is hervat, is ingrijpen niet meer mogelijk. Behalve als er nog een rode kaart gegeven moet worden. Dat kan altijd nog."

"Daarnaast moet de scheidsrechter zijn fluitsignaal af en toe uitstellen en zullen zijn assistenten soms langer moeten wachten met vlaggen. Als het bijvoorbeeld randje buitenspel is, moet de actie eerst afgemaakt worden, voordat er gefloten of gevlagd wordt. Daarna kan dan worden bekeken of het wel of geen buitenspel was."

Hoelang duurt het voordat een beslissing wordt genomen?

"Juistheid gaat voor snelheid, dus af en toe kan het even duren. Als de situatie zó complex is, zal de scheids zelf ook gaan kijken op een scherm langs de rand van het veld."

"Op het moment dat een dergelijke situatie zich voordoet, zal de scheidsrechter eerst naar zijn oor wijzen om duidelijk te maken dat er overleg plaatsvindt. Hij zal daarna voor iedereen zichtbaar een 'schermgebaar' met zijn handen maken. Nadat hij de situatie heeft bekeken, zal hij hetzelfde schermgebaar maken, waarna de beslissing volgt."

"Toeschouwers worden via de schermen in de stadions op de hoogte gehouden van het proces. De uiteindelijke beslissing zal ook op schermen worden getoond. En alle tijd voor de reviews zal in de blessuretijd worden bijgetrokken."