Documentaire aanslagen Parijs: 'We wilden het niet bombastisch doen'

• Frank Renout

  correspondent Frankrijk

"Die ochtend op 13 november was het mooi weer en ik voelde me prima", zegt een Parijzenaar. Diezelfde avond werd iedereen om hem heen neergemaaid door terroristen. Zijn ex-vrouw stierf in zijn armen.

"In de avond stuurde mijn vader me een sms: 'pas op, aanslag in stadion'", zegt een jongen. Hij stond toen in de concertzaal Bataclan nog onwetend over wat er minuten later zou gebeuren.

Terroristen pleegden op 13 november 2015 een serie aanslagen in Parijs. Er vielen 130 doden. Ooggetuigen vertellen in de driedelige documentaire 13 Novembre: Fluctuat Nec Mergitur op Netflix wat er gebeurde:

'Fluctuat neg mergitur' is het motto van Parijs: het wordt heen en weer gegooid door de golven, maar zinkt niet.

Het zijn niet alleen burgers die aan het woord komen. Ook politieagenten vertellen hoe ze mensen probeerden te evacueren uit de Bataclan en zagen hoe een terrorist zichzelf opblies. Medisch personeel beschrijft hoe gewonden ziekenhuizen binnen werden gebracht. En toenmalig president François Hollande vertelt hoe hij die bloedige aanslagen beleefde.

Het is het verhaal van terreuraanslagen zoals Europa die de laatste jaren volop heeft meegemaakt maar dan voor het eerst nauwgezet en door maar liefst veertig ooggetuigen 'van binnenuit' verteld.

In Frankrijk werd aanvankelijk met scepsis gereageerd op de documentaire. De aanslagen door moslimextremisten zijn nog steeds een open wond voor veel Fransen. Wilden de filmmakers nu geld verdienen met het leed van slachtoffers?

Broers bekend van 9/11

"Het grote gevaar van een documentaire zoals deze is dat je het er te veel bovenop legt, te zwaar aanzet", aldus één van de makers, Gédéon Naudet. "We wilden het juist niet bombastisch doen maar ingetogen", zegt zijn broer en medeproducent Jules.

De twee broers wonnen eerder al verschillende prijzen voor de documentaire 9/11 die ze maakten over de aanslag op de Twin Towers in New York, waar ze destijds bij toeval aanwezig waren.

Voor de driedelige film 13 Novembre werden interviews afgenomen in een geïsoleerde donkere kamer. Er worden geen 'sensationele' beelden getoond en de daders en hun terreurorganisatie worden niet één keer bij naam genoemd. "We wilden zeker weten dat de documentaire nooit als propaganda kan worden gebruikt."