EU-visum of paspoort te koop voor 'superrijken uit dubieuze kringen'
Het is een gewild papier, een visum van een EU-land, want je kan er heel Europa mee doorreizen. En het is te koop, zo blijkt uit onderzoek van Transparancy International en het Europees Parlement. Ze noemen het wel het gouden visum.
Duizenden Russen en Chinezen hebben de laatste jaren een paspoort of verblijfsvergunning gekocht. Vandaag debatteert het parlement over de vraag hoe ze die praktijk een halt kunnen toeroepen. De kosten van een EU-paspoort variëren per land. De voorwaarden zijn ook verschillend, maar het is in meerdere landen makkelijk te verkrijgen.
"Er is geen afstemming, geen transparantie en geen controle op de verkoop van Europese paspoorten aan mensen van buiten de Europese Unie", zegt PvdA-Europarlementariër Kati Piri. "Dat kan de veiligheid in gevaar brengen, omdat niet duidelijk is wie hierdoor vrij door Europa kan reizen."
Superrijken uit dubieuze kringen kunnen zomaar een paspoort kopen.
De PvdA en ook D66 maken zich grote zorgen over de handel in paspoorten. "De superrijken uit dubieuze kringen kunnen zomaar een paspoort kopen. De vrienden van Poetin en Assad kunnen een Europese nationaliteit aanschaffen, terwijl normale reizigers van a tot z worden gescreend", aldus Piri.
Maar over wie hebben we het eigenlijk?. Een paar voorbeelden:
Oleg Deripaska
Ooit was hij de rijkste man van Rusland. Deripaska valt onder de sancties van de VS tegen Rusland en staat erg dicht bij president Poetin. Ook onderhield de Rus goede relaties met de voormalige campagneleider van Donald Trump.
Deripaska heeft volgens Transparancy International een paspoort via Cyprus gekregen. De enige voorwaarde die dat land stelt, is dat je als buitenlander minstens twee miljoen euro investeert in een bedrijf waar minimaal vijf Cyprioten werken. Wie daaraan voldoet, kan een paspoort krijgen.
Carlos Pires Oliveira Dias
In Portugal moet je voor meer dan 500.000 euro investeren in ruil voor een visum. Na vijf jaar wordt dat visum omgezet in het staatsburgerschap van het land. Een van de mensen die zo een Europees paspoort kreeg, was de steenrijke Braziliaanse zakenman Carlos Pires Oliveira Dias, wiens naam opduikt bij diverse corruptieaffaires.
Manuel Vicente
De voormalige vicepresident van Angola heeft eveneens fors geïnvesteerd in Portugal om op deze manier een gouden visum te verkrijgen. De oud-politcus wordt door Portugal beschuldigd van het omkopen van een openbaar aanklager.
Joeri Artjakov
In Litouwen is de prijs voor een visum ongeveer 10.000 euro. Het land krijgt net als de andere Baltische Staten veel aanvragen uit zowel Rusland als andere voormalige Sovjet-staten.
Zo heeft de Rus Joeri Artjakov een verblijfsvergunning verkregen. Hij is de broer van Vladimir Artjakov één van de topmannen van een grote militaire fabriek in het land. De verblijfsvergunning verbaasde het parlement in Litouwen enorm, omdat volgens politici de staatsveiligheid in het geding was.
Rami Makhlouf, de neef van de Syrische president Assad
Ook de neef van president Assad heeft gepoogd om EU-papieren te verkrijgen. Zijn pogingen verliepen via Oostenrijk. Daar loopt de prijs wel weer op, volgens bronnen van Transparency International moesten miljoenen in het land worden geïnvesteerd.
Uiteindelijk liepen zijn pogingen op niets uit, omdat Makhlouf in verschillende rapporten wordt genoemd als iemand die zichzelf had verrijkt ten koste van het Syrische volk.
In Hongarije kan je binnen een paar weken een visum krijgen. Het bedrag is relatief laag. Er moet voor ongeveer 300.000 euro worden geïnvesteerd. In Hongarije zijn het vooral veel Chinezen die een visum aanvragen. Overigens kunnen mensen uiteindelijk hun geld terug krijgen. Het bedrag gaat in een speciaal investeringsfonds en na vijf jaar kunnen de investeerders het terugkrijgen.
Vandaag debatteert het Europees Parlement over de kwestie. "Ik wil dat de sfeer van geheimzinnigheid verdwijnt", zegt Piri. "Alle informatie over de handel in visa en paspoorten moet openbaar worden."