Abortus: sneuvelt vandaag het laatste Ierse taboe?

• Tim de Wit

  correspondent Groot-Brittannië

Het wordt wel het laatste taboe van Ierland genoemd: abortus. Binnen de EU hebben de Ieren een van de strengste abortuswetgevingen van allemaal. Vandaag gaan ze naar de stembus om te stemmen over versoepeling. De uitslag is lang niet zeker; vooral in de plattelandsgebieden is de weerstand tegen abortus groot.

Achtste amendement

Op dit moment is abortus alleen toegestaan als het leven van de moeder in gevaar is. Zelfs na verkrachting geeft de Ierse wet geen toestemming om een zwangerschap voortijdig te beëindigen. Dat alles is vastgelegd in het achtste amendement van de Ierse grondwet. De referendumvraag is daarom of Ieren willen dat dit achtste amendement wordt ingetrokken en wordt vervangen door soepelere wetgeving, waarbij moeders tot 12 weken de mogelijkheid krijgen tot een abortus.

Nicola Cavanagh ondervond negen jaar geleden de strenge wetgeving aan den lijve. Ze kreeg na 19 weken zwangerschap te horen dat haar baby niet levensvatbaar was. Bekijk hier haar verhaal:

"Er was van alles mis met het kindje", herinnert Nicola zich. "Het enige dat zeker was, was dat hij uiteindelijk zou overlijden." Samen met haar man besloot ze dat ze een abortus wilde. "Dat leek ons het meest humane om te doen." Alleen kon ze niet bij een Ierse arts terecht. "Er was niemand die me bijstond of me adviseerde", herinnert ze zich. "We stonden er helemaal alleen voor. Ze zeiden dat ik maar naar Groot-Brittannië moest gaan."

Over andere vrouwen die dat deden, hoorde Nicola verschrikkelijke verhalen. "Vrouwen die het stoffelijk overschot van hun kind in een koffer vanuit Engeland mee naar huis namen of het opstuurden in een postpakket."

2000 euro

Ondanks die verhalen gaan jaarlijks meer dan 3000 Ierse vrouwen naar Groot-Brittannië voor een abortus. Voor Nicola bleek het geen optie: "De ingreep zou meer dan 2000 euro kosten, exclusief vluchten en hotels", zegt ze. "We hadden net een huis gekocht, ons spaargeld was op."

Ze werd gedwongen te wachten tot de baby in haar buik overleed en doodgeboren ter wereld kwam. Dat zou nog weken duren. "Kun je je voorstellen: om je heen zie je dolgelukkige stellen die hun eerste echo krijgen. Maar ik moest elke week naar het ziekenhuis voor een echo om te kijken of mijn baby al dood was. Het was echt een traumatische ervaring."

Roadshow

Nicola zet zich daarom actief in voor de ja-campagne in haar provincie Donegal, in het Noordwesten van Ierland. Het percentage kerkgangers is er het hoogst van heel Ierland. Niet verwonderlijk dus dat het nee-kamp er zich nadrukkelijk laat zien: hier is hun aanhang het grootst. Met een speciale roadshow trekken ze door het land.

Scroll hier door de argumenten van enkele nee-stemmers:

De actievoerders dragen grote rode vlaggen met daarop 'Vote No'. Ze worden begeleid door een wagen die voortdurend het nummer I love you baby, uit de speakers knalt. "Het gaat om leven en dood", zegt één van hen. "Abortus is moord. Dat willen we niet in Ierland."

Vrouwen

Wat opvalt is dat de nee-campagne ook veel vrouwen aantrekt. "Als het achtste amendement verdwijnt, gaat de cultuur veranderen. Dan wordt het steeds normaler om voor abortus te kiezen", zegt Vicky. "Als je pro-life bent, ben je niet conservatief. Je geeft juist om het leven van een kind en wil er alles aan doen om het te beschermen."

Nicola kan die redenering maar moeilijk accepteren. "Het nee-kamp doet alsof er ineens een abortusgolf door Ierland zal trekken. Maar het gaat om de keuzevrijheid. De keuze voor een abortus maakt geen enkele vrouw lichtzinnig. Ierland vertrouwt zijn moeders niet. Dat moet veranderen."