Premier Rutte neemt vier leguanen mee uit Caribisch Nederland

• Roel Pauw

  Verslaggever

Het is een uitzondering. Uniek. Eenmalig. Ze kunnen het niet vaak genoeg zeggen bij Diergaarde Blijdorp, maar ze zijn er ongelooflijk blij mee dat vandaag vier Antilliaanse leguanen meereizen met het regeringsvliegtuig. Aanvankelijk kon de dierentuin niemand vinden die bereid was de leguanen te vervoeren, maar het toeval wilde dat premier Mark Rutte op bezoek ging naar Sint-Maarten. Op de terugweg neemt hij de vier met uitsterven bedreigde hagedissen mee.

Het gaat niet goed met deze hagedis. De bedreigingen zijn talrijk: het verkeer, katten, honden, verlies van habitat en af en toe de barbecue. "Zijn wetenschappelijke naam is niet voor niks iguana delicatissima", zegt Mark de Boer van Blijdorp.

Maar verreweg het grootste gevaar komt van een naaste verwant: de groene leguaan. Die is op allerlei eilanden in de Cariben terechtgekomen en nu met een veroveringstocht bezig.

Hij is net wat forser gebouwd dan de inheemse Antilliaanse leguaan en daarom wint hij met gemak als er gestreden moet worden om een territorium. Of om een partner, want de groene doet het ook met de Antilliaanse leguaan. Op eilanden waar beide soorten nu voorkomen, zijn kruisingen aangetroffen die ook nog eens levensvatbare nakomelingen voortbrengen. Volgens Mark de Boer van Blijdorp kan het op deze manier binnen twintig jaar gedaan zijn met de soort.

Strikte vegetariërs

Blijdorp heeft nu al één Antilliaanse leguaan: een volwassen mannetje, leigrijs van kleur met een witte kop. Deze miniatuur-Godzilla is ongeveer 125 centimeter lang. Hij ligt languit op een boomstam in zijn verblijf waar het broeierig warm is. Vanuit zijn ooghoek houdt hij ons in de gaten. Op de grond staat zijn etensbakje met gele paprika, prei en andijvie.

Antilliaanse leguanen zijn strikte vegetariërs die in het wild voornamelijk in de kruinen van bomen leven waar ze bladeren, bloemen en vruchten eten. "Het zijn makkelijke dieren om te houden", zegt De Boer, terwijl hij de leguaan onder zijn kin kriebelt. Vandaag komen er dus vier leguanen bij, twee vrouwtjes en twee mannetjes, afkomstig van Sint-Eustatius.

"We hadden ze natuurlijk liever daar gelaten, maar eilandpopulaties zijn heel kwetsbaar en we weten nog wat orkaan Irma vorig jaar heeft aangericht." Samen met de hagedissen in de dierentuinen van Jersey en Wenen zijn er dan tien exemplaren waarmee het fokprogramma van start gaat.

"Het was trouwens nog niet zo makkelijk om die dieren hier te krijgen. We konden geen luchtvaartmaatschappij vinden die het wilde doen, maar via via zijn we terechtgekomen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en toen bleek dat premier Rutte op bezoek zou gaan in Sint-Maarten. Zodoende vliegen ze nu mee in het regeringsvliegtuig. Dat toestel heeft geen bagageruim, dus de kist met daarin de vier leguanen komt in de vergaderruimte te staan. Op de terugweg kan Rutte dus niet vergaderen", zegt De Boer met een brede grijns.

En dan moet die leguaan die nu al in Rotterdam is, aan de bak samen met zijn vier soortgenoten. "Maar daarin hebben we wel vertrouwen. Als het gezonde dieren zijn, dan moet dat wel lukken. Leguanen leggen twintig tot veertig eieren en als die allemaal uitkomen, dan gaat het heel rap. We willen allereerst zorgen dat we hier een stevige reservepopulatie krijgen, maar uiteindelijk is het de bedoeling dat we dieren gaan uitzetten in de gebieden waar ze uitgestorven zijn."