'Winkeliers, niet achterover leunen nu het weer goed gaat!'

Het gaat - na jaren van economische malaise - weer goed met de (meeste) winkels. Er dreigt wel een gevaar: dat van de achteroverleunende winkelier die denkt dat de klant vanzelf komt.

Maar stilzitten is geen optie, zegt Harry Bijl van INretail, de branche-organisatie van mode-, sport- en woonwinkels. "Kijk wat je kansen zijn, en pak die ook." Bijl houdt zich bij INretail bezig met innovatie.

De organisatie neemt vandaag een bus vol journalisten op sleeptouw om te laten zien dat er wel degelijk "heel veel ontwikkelingen zijn in de retail, en inspirerende ondernemers".

Hal opgeknapt

Zoals Geert-Jan Smits, directeur van Flinders. Het woonwarenhuis begon ooit in een Amsterdams pand van 100 vierkante meter, maar kocht onlangs de Affuitenhal in Zaandam.

"Hier werden vroeger - in de Eerste en Tweede Wereldoorlog - de onderstellen van kanonnen gemaakt. Eurometaal heeft hier ook gezeten voor de productie van euro-munten. Toen kwam het leeg te staan, het verval trad in. In 2014 hebben wij het gekocht en de afgelopen jaren opgeknapt."

Smits is een ondernemer die in de crisis dacht aan uitbreiden, terwijl woonwinkels hun omzet met twintig, dertig procent zagen dalen. Hij vindt veel collega's ouderwets, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat je iemand dwingt om naar je winkel te komen. Dat is niet meer van deze tijd. Je moet de consument opzoeken. Wij geven ook interieuradvies aan huis, om eens wat te noemen."

Chinees avontuur

Wie durft te ondernemen, krijgt ook weleens met een flop te maken. Want niet alles lukt. Smits, die woont in Amsterdam, zag daar veel Chinezen in de Bijenkorf. En hij dacht: "Als die mensen zo gek zijn op mooie spulletjes, waarom gaan wij die dan niet aanbieden, daar in China?"

Maar het viel tegen. "Drie en een half jaar hebben we het volgehouden, een half miljoen euro omzet per jaar. Maar de taal is een barrière, je hebt geen controle over de klantenservice, op retouren. En je verkoopt alleen veel als je veel korting geeft. Dat werkte dus niet. Inderdaad, er mislukt ook weleens wat. En daar kun je maar beter om lachen en veel van leren. En hard doorgaan."

Een andere ondernemer is Leon Hamming uit Wormerveer. Hij heeft niet alleen een aantal modewinkels en een ijszaak, hij heeft er jarenlang voor gevochten om van Wormerveer weer iets te maken. "En dat in een moeilijke tijd, de afgelopen crisisjaren. Ik heb contact gezocht met de Zaanse Schans, met IAmsterdam, met makelaars, woningbouwverenigingen. Samen moet je op een andere manier kijken naar zo'n dorpskern."

Want in 2010 zag niemand iets in de Zaanbocht, met uitkijk op tal van oude industriële gebouwen. Nu wordt er in menig winkelpand verbouwd, de zaken worden opgeknapt. De straat ziet er mooi uit, met bankjes. Binnenkort komen er terrassen, zelfs rondvaartboten. Misschien wel met buitenlandse toeristen.

Alleen etalage niet genoeg

"Heel veel ondernemers denken dat anderen het voor je gaan doen, zoals de gemeente. Maar dat is niet altijd zo, en dus moet je er zelf voor knokken", zegt ondernemer Hamning. "Ondernemen beperkt zich niet tot je eigen winkel. Je kan wel een etalage hebben, maar als niemand erin kijkt, schiet het ook niet op. Daarom is het zo belangrijk dat de omgeving gezellig wordt. Met beleving."