Voorstel abortuswet Marokko ligt al twee jaar op de plank

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

"Heb je een recept? Voor wie is het eigenlijk? Het zal de baby kwaad doen!" De Marokkaanse apotheker is verontwaardigd als we naar Artotec vragen. Toch is hij de enige van de vier apotheken die we bezoeken die het medicijn wil meegeven.

"Dit is nu de meest veilige manier om abortus te plegen in Marokko," zegt Betty Lachgar van de organisatie MALI. De instelling zet zich in voor individuele vrijheden zoals abortus.

Ze werkte in 2012 samen met de Nederlandse organisatie Women On Waves, die met een abortusschip naar Marokko kwam. De Nederlanders gaven bekendheid aan het medicijn, dat eigenlijk bedoeld is voor artrose, maar ook abortus kan opwekken. Nu zet Lachgar hun werk voort en begeleidt vrouwen als ze abortus willen plegen.

Niet iedereen is echter op de hoogte van dit medicijn of heeft er het geld voor. Het kost zo'n 5 euro. Bij het nemen van het medicijn is abortus niet gegarandeerd. In dat geval wordt de situatie in Marokko pas echt nijpend als ongewenst zwangere vrouw.

"Ze verkopen hun kind, of laten die achter. Soms zetten de ouders de zwangere vrouw uit huis of vermoorden haar omdat zij de familie-eer heeft geschaad door ongehuwd zwanger te zijn. Een enkele keer plegen ze zelfmoord", zegt gynaecoloog en activist Chafik Chraïbi.

Hij kan deze vrouwen niet helpen. Abortus is verboden in Marokko, tenzij de gezondheid van de aanstaande moeder in gevaar is. Artsen die het toch doen of willen doen, riskeren twee tot vijf jaar celstraf. Nu zitten er volgens Chraïbi zeker twintig tot dertig artsen vast. Toch vinden er volgens hem ook 600 à 800 abortussen per dag plaats.

"Marokkanen zonder geld plegen abortus met kruiden of voorwerpen zoals kleerhangers. Dit kan voor genitale verminkingen zorgen", zegt Chraïbi. "Als ze geld hebben, kunnen ze een operatie laten uitvoeren in het geheim, maar dat is ook gevaarlijk, want er is niet genoeg materiaal."

Een abortus bij de arts is vanwege veiligheidsredenen ook duur. Het kan vanaf 180 euro, maar als je ongetrouwd bent en de dokter je niet vertrouwt, kan het oplopen tot 2000 euro. Alles gebeurt anoniem, zodat als familieleden er later achter komen en naar de politie willen, er geen bewijs is.

Activisten zoals Lachgar en Chraïbi lobbyen al jaren voor legale abortus. Mede dankzij hun werk gaf de koning in 2015 de opdracht om een wetsvoorstel op te stellen waarin abortus uitgevoerd kan worden in het geval van verkrachting, handicap, incest of misvorming van de foetus.

'Geen prioriteit'

Chraïbi vroeg de premier laatst waarom er nog niet is gestemd over de wet. Die verzekerde hem dat het voorstel er ligt, zonder verdere specificaties. "Het heeft geen prioriteit voor hen", denkt Chraïbi. "Het is een patriarchale maatschappij waarin religie erg belangrijk is, en in dit laatste is abortus verboden", zegt Lachgar.

"Wij willen dat abortus legaal is als de fysieke, sociale en mentale gezondheid van de vrouw op het spel staat", zegt Chraïbi. "Niet voor de vrijheid van het lichaam, daar is Marokko nog niet klaar voor. We willen dit voor de gezondheid van vrouwen en kinderen."