'Blockbusters niet alleen maar goed voor musea'
De nadruk op toegankelijke tentoonstellingen en bezoekersaantallen dreigt Nederlandse musea van binnenuit uit te hollen. Dat schrijft de Raad voor Cultuur in het rapport In wankel evenwicht.
Het belangrijkste adviesorgaan van de minister van Cultuur Van Engelshoven constateert dat musea gebukt gaan onder de maatschappelijke druk om veel bezoekers te trekken. "Tentoonstellingen leveren weliswaar publieksopbrengsten op, maar die wegen niet op tegen de kosten voor bijvoorbeeld personeel en onderhoud."
Het gevaar bestaat dat de inhoudelijke diepgang afneemt.
De nadruk die wordt gelegd op bezoekersaantallen leidt tot een voorkeur voor grote, publieksvriendelijke exposities. "Tegelijkertijd moeten musea het erfgoed koesteren, maar het beheer van collecties is een taak van de lange adem die veel geld kost en weinig aandacht oplevert." Omdat het geld vooral wordt gestoken in grote exposities, blijft er minder over voor het personeel en voor het conserveren en restaureren van bestaande collecties.
Ook zijn er inhoudelijke bezwaren. "Het gevaar bestaat dat de inhoudelijke diepgang afneemt en dat de musea te grote risico's nemen, terwijl het de vraag is of dit de binding met het publiek versterkt."
Door overheidsbezuinigingen hebben musea al te kampen met krappere budgetten. Terwijl de museumsector volgens de Raad voor Cultuur "niet levensvatbaar" is zonder overheidssteun. Ongeveer de helft van de inkomsten van musea bestaat uit subsidie.
Sector leunt op ouderen
Bovendien leunt de sector op een grote groep hoogopgeleide ouderen. "Maar hij moet er wel rekening mee houden dat museumbezoek voor de komende generatie niet vanzelfsprekend is."
De Raad voor Cultuur adviseert musea dan ook nieuwe conservatoren op te leiden en te laten doorstromen. Vooral bij de kleine musea dreigt een verlies aan kennis over collecties en conserveren, onder meer omdat het bestand conservatoren vergrijst.
De Raad voor Cultuur constateert overigens ook positieve ontwikkelingen: zo steeg het aantal bezoekers van de 694 Nederlandse musea in 2016 naar 34,4 miljoen. Ook prijst het adviesorgaan de aandacht die in exposities wordt gegeven aan "de donkere kanten van ons (koloniale) verleden".