Journalisten in Marokko niet meer veilig

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

Marokko belet journalisten de laatste tijd in toenemende mate hun werk te doen. Buitenlandse journalisten kunnen niet meer naar het Rifgebied, waar bewoners sinds oktober 2016 protesteren tegen hun achtergestelde positie. En vorige week werd de vooraanstaande Marokkaanse krantenmaker Taoufik Bouachrine gearresteerd. Zijn arrestatie staat niet op zichzelf.

Twintig agenten hielden Bouachrine vrijdag aan op het hoofdkantoor van zijn Akhbar Al Yaoum, de grootste Arabischtalige krant in Marokko. Hij zou zijn macht hebben misbruikt om meisjes - onder wie een zwangere - lastig te vallen en zelfs te verkrachten.

Journalisten, advocaten en activisten geloven er niets van. "Dit zeggen ze alleen om zijn reputatie te schaden", zegt een anonieme bron bij de Marokkaanse vereniging voor onderzoeksjournalistiek AMJI. "Hij betaalt de prijs van de vrijheid die hij neemt."

Ook een bron binnen Akhbar Al Yaoum kan niet geloven dat de aanklachten waar zijn. "Misschien heeft hij zich schuldig gemaakt aan seksuele intimidatie, dat doet bijna elke baas hier, maar meer niet. Iedereen zegt dat binnen de krant."

'Nepvideo's en -getuigenissen'

Er zou een video zijn met bewijs en drie meisjes zouden willen getuigen over Bouachrines seksuele misdragingen. "En deze meisjes doen allemaal tegelijk aangifte?", vraagt journalist Ali Amar spottend. Hij is uitgever van het online Franstalige medium Le Desk. "Het gebeurt enorm vaak in dit land dat mannen zich schuldig maken aan seksueel misbruik, maar bijna nooit komen ze voor de rechter. En nu wel?"

Bouachrine heeft tegen zijn advocaten gezegd dat de video nep is. De getuigenissen van de meisjes spreken elkaar tegen. Eén meisje heeft in de Marokkaanse media al toegegeven dat ze niet verkracht is en volgens de advocaten zou een andere getuige Bouachrine niet hebben herkend toen zij bij zijn arrestatie was.

Het hebben van banden met de islamistische Marokkaanse partij PJD zou de werkelijke reden zijn van zijn arrestatie. Hij laat de voormalige PJD-leider en ex-premier Benkirane in zijn krant veelvuldig kritiek uiten op de overheid. "Ze kunnen Benkirane niet arresteren, dus werd het Bouachrine", zegt Ali Amar.

Bouachrine is niet de eerste journalist die is opgepakt. Eind januari werden vier journalisten gearresteerd omdat ze informatie naar buiten hadden gebracht over een lopend onderzoek naar corruptie met pensioenen. Ze riskeren vijf jaar gevangenisstraf. Begin deze maand werd de initiatiefnemer van de nieuwssite Rassdmaroc veroordeeld tot vier jaar celstraf nadat hij verslag had gedaan van de protestbeweging in de Rif in Noord-Marokko. Vijf andere journalisten werden om deze reden gearresteerd.

Marokkaanse autoriteiten beletten sinds eind december buitenlandse journalisten naar de Rif te gaan. Half februari werden een Zweedse en Duitse journalist zelfs aangehouden na hun bezoek aan een kamp voor immigranten in Nador. Ze werden na enkele uren vrijgelaten. Ook bronnen van journalisten worden opgepakt en geïntimideerd.

Minder persvrijheid dan onder dictator

"Nu de protesten voorbij zijn en de internationale media-aandacht verzwakt, keert Marokko terug naar zijn natuur", zegt de bron uit de onderzoeksjournalistiekvereniging AMJI. "De afgelopen tijd was er vrijwel geen internationale kritiek terwijl er nog altijd honderden Riffijnen en tientallen journalisten vastzitten.

"Marokko voelt zich nu vrij om te doen wat hij wil", zegt Amar. "En het werkt: ik ken journalisten die, nadat ze waren opgepakt, niet meer schrijven. Er is nu nog minder persvrijheid dan twintig jaar geleden onder dictator Hassan de Tweede."

Op 8 maart verschijnt Bouachrine voor de rechter. "Hij kan zo twintig, dertig jaar krijgen", zegt zijn advocaat. "Als het recht zegeviert, krijgen we hem vrij, maar dat zal wel niet. Dit is Marokko."