Escaperooms hebben meer te bieden dan vermaak voor een vriendentrip, teamuitje of vrijgezellenfeest. Ze lenen zich ook steeds vaker voor een kijkje in wie we zijn. "Leren of jezelf ontwikkelen moet natuurlijk wel leuk blijven, juist daarom is de escaperoom zo geschikt", zegt arbeidspsycholoog Annika van den Hoek, die in The Great Escape in Zwolle groepen collega's observeert.
"Mijn collega en ik zitten achterin de controlekamer en kijken vanaf de zijlijn mee. We zien alles. Daarna geven we een training waarin we onze feedback vertalen naar hun eigen werkpraktijk. Een leuk voorbeeld is het spanningsveld van wie de leiding neemt. Dat is dus vaak niet de baas. Je krijgt mooi inzicht in wat natuurlijke rollen zijn voor mensen. Dat is voor leidinggevenden heel nuttige informatie."
Een escape room geeft ons heel veel inzicht over waar iemands kwaliteiten of talenten liggen.
"Een escaperoom geeft ons heel veel inzicht in rolpatronen, communiceren en samenwerken. Zo kijken we waar iemands kwaliteiten of talenten liggen", zegt Van den Hoek. "Het is en een teamuitje en het is heel functioneel. We doen het steeds vaker. Nu alleen nog in Zwolle, maar we zijn al bij escaperooms in Almere en Utrecht geweest om het ook daar te doen."
Benieuwd wat er achter de schermen gebeurt als jij puzzels aan het oplossen bent? Dit:
Bij AKA Escape Rooms, ook in Zwolle, gebeurt iets soortgelijks, maar dan door de eigenaren zelf. "Mijn collega heeft een achtergrond in de psychologie en ik ben zelf werkzaam geweest in de psychiatrie als groepsbegeleider", zegt Reinier van der Wal van AKA Escape Rooms.
"Toen wij met de escaperooms begonnen, wilden we de puzzels op zo'n manier vormgeven dat we aan de hand daarvan kunnen zien welk gedrag een groep vertoont. Zo hebben we bijvoorbeeld een puzzel die bewust lang en vervelend is. Dan kijken wij: wie houdt vol? Wie raakt geïrriteerd en wie haakt er af? Wie neemt het voortouw en wie is praktisch bezig?"
We laten mensen zich bewuster worden van de rol die ze hebben binnen een groep.
Volgens Van der Wal gedragen mensen zich niet anders ook al weten ze dat ze worden geobserveerd. "Het leuke van een escaperoom is dat deelnemers zich na 5 minuten al lang niet meer bewust zijn van de camera die meekijkt. Je wordt teruggeworpen op je eigen basishouding, omdat je opgaat in het spel."
Van der Wal gebruikt de DISC-methodiek om persoonlijkheidsstijlen te meten. "Dat is binnen de psychologie een veelgebruikte tool om erachter te komen wat voor persoon iemand is. Is iemand introvert of extravert? Is iemand mensgericht of taakgericht?
Uit een rondgang van NOS op 3 bij tientallen escaperooms kwam deze trend naar voren. Wat valt eigenaren van escaperooms op aan groepsprocessen in zo'n kamer? Zij zien tenslotte alles, terwijl jij als deelnemer alleen maar kunt gissen naar hoe andere groepen het ervan afbrengen.
Die stillere persoon heeft vaak tóch gelijk.
Wat vooral opvalt, uitzonderingen daargelaten, is dat het haantje de voorste het meestal niet bij het rechte eind heeft. Het zijn de stille wateren met diepe gronden, zegt Danielle Meyer van Escape Room Weesp: "Na een kwartier komen ze erachter dat die stillere persoon toch gelijk heeft, maar die krijgt dan alsnog niet de credits. Dat is echt heel lullig. Vooral kinderen zien vaak heel veel, maar worden niet serieus genomen. Tip: luister naar je kind."
Ook valt op dat mannen en vrouwen vaak heel anders te werk gaan. "Mannen gaan meer op onderzoek en vinden sneller dingen, vrouwen kunnen weer beter puzzelen", zegt Alice van Ginkel van escaperoom Aaltjes Advocaatuur in Woudenberg. Zo zijn er meer verschillen tussen mannen en vrouwen. Waar de escaperooms het in elk geval over eens zijn: een combinatie van mannen en vrouwen heeft de grootste kans op ontsnappen.