Russische huurlingen dood na Amerikaanse luchtaanval, niemand weet ervan

Vorige week hebben Amerikaanse troepen in Syrië tientallen Russen gedood. Eigenlijk zou dat een groot conflict tussen de twee mogendheden moeten betekenen, maar dat is niet het geval. Sterker nog, beide regeringen ontkenden dagenlang dat het was gebeurd.

Tot vandaag, toen de woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou toegaf dat er Russen zijn omgekomen in Syrië. Volgens het ministerie zijn er vijf slachtoffers, allemaal burgers. "Geen tientallen of honderden, dat is desinformatie", aldus de woordvoerder.

De aanval

De Russen zouden op 7 februari om het leven zijn gekomen. Die dag voerde de Amerikaanse luchtmacht een zware aanval uit in Deir al-Zor, in het oosten van Syrië. In die provincie vechten troepen van Assad en milities die op de hand van het regime zijn tegen IS-strijders die zich hebben gegroepeerd rond olievelden.

Meer dan drie uur lang namen Amerikaanse straaljagers, bommenwerpers, helikopters en drones de troepen op de grond onder vuur. De Amerikaanse commandant Jeffrey Harrigian sprak tegen verslaggevers over honderden strijders die werden aangevallen, maar zei niet hoeveel doden er waren gevallen.

In de dagen na de aanval werden in Russische media namen genoemd van mensen die in Syrië waren omgekomen. Verschillende bronnen berekenden dat honderd of zelfs tweehonderd Russen moesten zijn gevallen. De informatie was afkomstig van sociale media en een groep onafhankelijke onderzoekers, die met nabestaanden sprak.

Stanislav Matvejev is een van de gesneuvelde Russen, zijn zwager zegt tegen de onderzoekers dat de familie niet eens wist dat Matvejev naar Syrië was vertrokken. "Het doet pijn, natuurlijk, in onze jeugd waren we altijd samen." De familie heeft geen informatie gekregen over wat er precies is gebeurd, maar "de datum van zijn overlijden valt samen met de datum van de Amerikaanse luchtaanval".

Russen, huurlingen, milities

Dat terwijl het leek alsof de Russische aanwezigheid in Syrië binnenkort zou worden beëindigd. Op 11 december bracht president Poetin een bezoek aan de Russische troepen in Syrië. Hij riep de overwinning uit: de terreurbeweging Islamitische Staat was verslagen in Syrië, mede dankzij de Russische operatie. Poetin kondigde de terugtrekking van het Russische leger aan en zou alleen een luchtmachtbasis en een marinehaven aanhouden in Syrië.

Maar ondanks die boodschap vechten er nog steeds Russen in Syrië, en een deel van hen kwam om bij de Amerikaanse luchtaanval. De slachtoffers zijn geen reguliere militairen, maar huurlingen. Ze vochten niet voor het Russische leger, maar voor de Syrische president Assad of milities die hem steunen.

De gevallen Russen waren in dienst van de Wagner Private Military Company, een bedrijf dat huurlingen levert aan verschillende partijen. Volgens de Russische journalist Leonid Bershidsky betaalt Wagner meer dan het reguliere leger, maar hebben de privéstrijders geen bescherming van de overheid, zoals in een officieel leger. Soms worden ze indirect wel door het leger betaald, maar meestal door andere klanten, zoals in dit geval het Syrische leger of milities die voor het regime vechten.

Bershidsky zegt dat er vaak weinig coördinatie is tussen het reguliere leger en de huurlingen. Omdat de Russen niet voor hun eigen land vochten, krijgen ze ook geen begrafenis met militaire eer. Hun namen worden in Rusland zelfs niet officieel bekendgemaakt.

En ook de VS ontkent. De Amerikanen hebben uitgebreid verslag gedaan van de aanval op 7 februari, maar willen niets zeggen over de aanwezigheid van Russen en Russische doden. Minister Mattis van Defensie zei dat de Russen gewaarschuwd waren, maar dat geldt blijkbaar niet voor de Russische huurlingen. En commandant Harrigian wil "niet speculeren over de samenstelling van de troepen".

Groot contrast

Het gevolg is dat de dood van de tientallen Russen in nevelen gehuld blijft. Het contrast met reguliere Russische militairen is groot. Op 3 februari werd het vliegtuig van Roman Filipov door rebellen neergehaald in een ander deel van Syrië. Volgens het Russische leger heeft de piloot zichzelf, na een vuurgevecht, opgeblazen met een granaat, om niet in handen van de vijand te vallen. Bij zijn uitvaart in de stad Voronezj waren tienduizenden mensen. President Poetin gaf hem postuum de hoogste onderscheiding, "Held van Rusland".

Die eer krijgen de huurlingen niet. Niemand mag weten hoe en waar ze zijn gesneuveld.