Met de trein naar Londen, goed alternatief voor het vliegtuig?
Vliegen naar Londen? Er is best kans dat we dat in de toekomst een stuk minder zullen doen. De trein moet de komende jaren een volwaardig alternatief worden voor de enkele miljoenen passagiers die jaarlijks tussen Amsterdam en Londen reizen. Toch vragen deskundigen zich af hoe groot de concurrentie voor het vliegtuig wordt.
Spoorwegbedrijven en vervoerders zien een groeimarkt voor internationale treinreizen. Zo start het Britse bedrijf Eurostar - dat sinds 1994 met treinen via de Kanaaltunnel tussen Londen, Parijs en Brussel rijdt - vanaf 4 april met een rechtstreekse treinverbinding van Londen naar Amsterdam. De andere kant op, van Amsterdam of Rotterdam rechtstreeks naar Londen, is vanaf eind 2019 pas een optie.
Een kaartje voor een enkele treinreis Londen-Amsterdam heb je vanaf 40 euro; daarmee concurreert de hogesnelheidstrein serieus met low-cost vliegtuigmaatschappijen (vanaf 18 euro naar Londen Stansted).
Geen lange rijen
De trein is ook aantrekkelijk omdat passagiers van stadscentrum naar stadscentrum reizen, niet te maken krijgen met lange rijen bij incheckbalies en al helemaal niet met een bagageband.
Tot nu toe kon een treinreis van Amsterdam naar Londen nog niet concurreren met een vliegreis als het gaat om tijd. Maar nu er een rechtstreekse verbinding komt (let wel: er zijn een korte stops in Brussel en Rotterdam) duurt de rit 3 uur en 41 minuten. Wie het vliegtuig pakt is door het wachten op luchthavens en het reizen van of naar een stadscentrum zeker vier tot vijf uur kwijt.
Toch moeten Nederlanders nog even geduld hebben voordat ze binnen vier uur in hartje Londen kunnen staan. Voorlopig moeten reizigers vanaf Amsterdam, Schiphol of Rotterdam met die andere hogesnelheidstrein, de Thalys, naar Brussel-Zuid. Daar zijn paspoort- en veiligheidscontroles. Daarna kan worden overgestapt op de Eurostar naar Londen.
Oorzaak: de Nederlandse en Britse overheid hebben nog geen overeenkomst over controles op Amsterdam Centraal en Rotterdam Centraal. De speciale terminals voor Eurostar zijn op die stations al wel in aanbouw.
Het moet een doorn in het oog zijn van Eurostar-directeur Nicolas Petrovic, maar hij ziet de toekomst zonnig in. "Idealiter waren we meteen met een rechtstreekse verbinding in beide richtingen begonnen. Het is wachten totdat de twee overheden overeenstemming bereiken."
Nieuwe doelgroep
Petrovic denkt de concurrentie met de luchtvaart goed aan te kunnen. Eurostar mikt op twee soorten klanten: mensen die normaliter het vliegtuig zouden pakken en mensen die nu überhaupt niet naar Londen reizen. "We willen ons marktaandeel uitbreiden door beide groepen te laten groeien."
"Dat lijkt mij een heel verstandige inschatting van deze directeur", zegt hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft, Bert van Wee. "Uit alle studies blijkt dat meer mensen met de trein gaan reizen als er een concurrerende internationale treindienst wordt aangeboden. Mensen die niet naar Londen willen reizen met het vliegtuig, bijvoorbeeld omdat ze vliegangst of milieubezwaren hebben, willen met de trein opeens wel."
De mate waarin deze nieuwe verbinding concurrerend wordt, hangt erg af van de snelheid.
Toch betwijfelt Van Wee of de Eurostar net zo concurrerend wordt voor het vliegtuig als de Thalys naar Parijs.
"De route van Eurostar loopt via Het Kanaal. Dat is hemelsbreed niet de kortste route; de route naar Parijs is dat wel. Bovendien zit je voorlopig met die grenscontrole in Brussel. De mate waarin deze nieuwe verbinding concurrerend wordt hangt erg af van de snelheid waarmee ze die controles naar Nederland krijgen en hoe lang die controles dan in de praktijk gaan duren."
De hoogleraar verwacht dat Eurostar vooral voor mensen uit het zuiden van de Randstad een aantrekkelijk alternatief wordt voor het vliegen naar Londen, omdat de reis vanuit Rotterdam maar 3 uur duurt en Schiphol voor hen verder weg is dan voor mensen uit het noorden van de Randstad. "In die regio zal de trein een sterkere concurrentiepositie krijgen dan in Amsterdam."
