Boerenkiel of kleurrijke pruik? Zo herken je afkomst carnavalsvierder

In grote delen van het land barst vandaag het carnaval los. Het volksfeest kent in elke plaats verschillende tradities. Dat zie je ook aan de kleding. Wil jij niemand voor het hoofd stoten? Denk dan twee keer na voordat je je bananenpak aantrekt, want dit zijn de dresscodes.

Brabant

In Brabant kent carnaval een Bourgondische karakter. Volgens carnavalshistoricus en Bosschenaar Rob van de Laar gaat het feestvieren hier om gelijkheid, daarom dragen veel mensen hetzelfde: een boerenkiel. De oorsprong ligt in 's-Hertogenbosch. "Het is een feest waarin de stad verandert in een dorp."

Brabanders dragen de boerenkiel in verschillende variaties. In Bergen op Zoom, Krabbegat tijdens carnaval, heeft het carnavalspak knopen aan de voorzijde en dragen de feestvierders een oud stuk gordijn om de nek of het middel.

Bosschenaren herken je aan een blauwe veeboerenkiel. Oeteldonk, zoals de stad heet tijdens carnaval, onderscheidt zich van de rest van Brabant met geborduurde plaatjes op het boerenpak. De 'schildjes' verwoorden het motto van dat jaar. Oeteldonkers verzamelen de plaatjes op hun boerenkiel en dragen deze met trots.

"Sinds de jaren 60 dragen de Bosschenaren ook een rood, wit en gele sjaal", vertelt Van de Laar. Dit zijn de carnavalskleuren van hun stad. Elke stad heeft zijn eigen kleuren. "Mensen zijn heel trots om aan te geven uit welke plaats ze komen. Het is en blijft een lokaal feest."

Limburg

"In Limburg geldt niet zo'n strakke dresscode als in de buurprovincie", zegt de historicus. Zo draagt men op de boerenbruiloft in Venlo niet alleen boerenkleding meer.

"De feestgangers in Maastricht dragen extravagante kleding en schminken hun gezicht zodat de vasteloavend daar veel meer neigt naar het Venetiaanse carnaval", zegt Van de Laar. "Men dost zich uit en is wekenlang bezig met het maken van de kledingstukken."

Caribisch carnaval

Ook op Bonaire wordt de komende dagen uitbundig carnaval gevierd. De Caribische feestgangers dragen door het warme weer veel minder kleding dan in Nederland. De optochten staan in het teken van weelderige en kleurrijke kleding. "De focus bij het Caribisch carnaval ligt veel meer op dans en de kleding van de vrouwen. Je hebt daar geen prinsen, maar prinsessen", aldus Van de Laar.

Traditionele kleding hoort bij carnaval, maar hechten de jonge generaties daar nog waarde aan? Volgens Van de Laar wordt de traditie steeds meer teruggedrongen. "De jeugd wil andere kleding aan. Mijn kinderen droegen bijvoorbeeld stofjassen in plaats van boerenkielen."

Toch vindt de carnavalshistoricus het belangrijk dat mensen 'van buiten' wel respect hebben voor de gebruiken als ze carnaval vieren. "Sommigen verkleden zich als banaan of konijn. Dan zien wij meteen dat je hier niet vandaan komt. Je bent te gast, dus verdiep je in de lokale tradities."