Waarom voegen zo veel bloedmooie modellen mij toe op Facebook?

• Stephan Vegelien

Wie zijn toch die vrouwen, vaak met een flink decolleté, die vrienden met je willen worden op Facebook? Niet alleen jij hebt er last van, veel van de mannen op onze redactie ook, vrouwen lijken er minder mee te maken te hebben.

Wie zijn die onbekende Geraldine, Sanjuanita en Chrissy? En wat moeten ze van je?

Ze zijn nep, dat hoeven we je (waarschijnlijk) niet te vertellen. De 'dames' proberen je te verleiden. In de meest negatieve zin van het woord. Er zitten fraudeurs achter. En dat probleem is bijna al zo oud als Facebook zelf.

"De criminelen achter dit soort nepprofielen willen je vaak naar een site lokken. Daar staat dan malware op", zegt Michel Schaalje, security-directeur bij IT-bedrijf Cisco. En inderdaad: zodra je ze toevoegt en je chat met ze dan komt er al gauw een linkje om de hoek.

"Hackers kunnen een andere bedoeling hebben. Ze proberen via Facebook aan je gegevens te komen om vervolgens bij je binnen te komen, of via jou bij bijvoorbeeld het bedrijf waar je werkt. Spear fishing."

Datingfraude, zegt de Fraudehelpdesk. "Datingfraude gebeurt vooral via Facebook", legt Tanya Wijngaarde uit. "Ze willen je inderdaad geld afhandig maken door je te verleiden, of ervoor zorgen dat je een naaktfoto van jezelf stuurt waar je vervolgens mee kan worden gechanteerd."

Mauro Conti van de Universiteit van Padua deed onderzoek naar online nep-accounts en nu ook naar de verspreiding van nepnieuws. "Er zijn tal van redenen waarom dit soort accounts bestaan. Fraude, spam of om ze weer door te verkopen als ze meer vrienden hebben."

Conti: "Programmeurs en criminelen maken kleine programmaatjes, bots, die heel snel en makkelijk veel van dit soort accounts maken. Soms beginnen die als spam-accounts om snel meer vrienden te krijgen. Daar hebben veel mensen nu dus last van."

Facebook verwijdert nep-accounts, als de systemen ze opmerken. Dat gebeurt als gebruikers nep-accounts rapporteren. Of als een account zich abnormaal gedraagt. "Als een profiel duizend vriendschapsverzoeken verstuurt, en eentje wordt maar geaccepteerd, dan valt dat wel op. Maar als veel mensen vriendschapsverzoeken accepteren, lijkt zo'n account al snel op een echt mens", legt Conti uit.

"Als een nep-account vervolgens een stuk of 100 vrienden heeft en z'n profielfoto verandert, is zo'n account ineens een stuk geloofwaardiger." De kans wordt dan kleiner dat een profiel wordt gerapporteerd door gebruikers of opgemerkt door Facebook.

En als je dat voor elkaar hebt, is een nep-account veel waard.

Onderzoeker Conti: "Heb je een paar van die geloofwaardige accounts, dan kun je invloed uitoefenen via Facebook, door bepaalde berichten de wereld in te helpen." Zo begint volgens de expert het leven van een 'nepnieuws'-bericht, handig voor mensen met bijvoorbeeld een politieke agenda.

Maar als je niet persé uit bent op die invloed, kun je dus geld verdienen met het 'kweken' van accounts. Die gaan online namelijk van de hand voor een paar euro per stuk.

Facebook is actief bezig met het neerhalen van de spam-accounts die jou lastigvallen. Maar daar zijn er nogal wat van. De schatting is dat van de 2,1 miljard accounts, er tussen de 30 en 270 miljoen nep zijn.

Om er zeker van te zijn dat een écht mens een profiel aanmaakt, heeft Facebook strikte verificatieprocedures. Zo moet je account verifiëren met een telefoonnummer en hanteert Facebook het echte-namenbeleid. Soms vraagt Facebook daarom om een kopie van een identiteitsbewijs, om je naam te bevestigen. Als je dat niet doet, verwijdert Facebook je account na een tijdje.

Hieronder leggen we je in 5 stappen uit hoe je door je instellingen aan te passen, voor altijd van de irritante verzoeken af bent. Swipe naar links om alle stappen te zien. Nadeel is dan wel dat je alleen nog vriendenverzoeken krijgt van vrienden van vrienden.