Australië bindt strijd aan met koraal-etende zeesterren, maar is dat genoeg?

• Ivo Landman

  redacteur Online

De Australische premier Turnbull zegt af te willen van het "doemdenken" over de toekomst van het Great Barrier Reef. Met een 60 miljoen Australische dollar (bijna 40 miljoen euro) kostend programma wil de regering de gezondheid van het grootste koraalrif ter wereld bevorderen. Oppositieleden en koraaldeskundigen twijfelen aan de effectiviteit van de plannen.

Het koraalrif gaat de laatste jaren hard achteruit door verbleking, een gevolg van het steeds warmer wordende zeewater, en door aanvallen van doornenkronen, een type zeester dat zich voedt met koraalpoliepen.

Meer weten over het verbleken van koraal? Beleef het hele verhaal erover in onze special.

De regering van premier Turnbull wil het afsterven van het koraal op verschillende manieren tegengaan:

• Het grootste deel van het geld (36 miljoen Australische dollar) gaat naar boeren die de vegetatie op het land bij de riffen moeten herstellen waardoor er minder vervuild water in de oceaan terechtkomt. Vanaf het land komen vervuilende maar ook voedingsrijke stoffen als kunstmest bij het rif terecht. Die voedingsstoffen stimuleren de groei van de koraalverwoestende doornenkroon-zeesterren.

• Zo'n tien miljoen wordt uitgetrokken voor een rechtstreekse aanval op de doornenkronen met schepen die de zeesterren opruimen.

• Er gaat 6 miljoen naar wetenschappelijke instituten die bezig zijn koraal meer resistent te maken tegen de gevolgen van het opwarmende zeewater.

• En 4 miljoen gaat naar extra natuurbeschermers in het veld om sneller waarschuwingen te krijgen over het verbleken van nieuwe delen van het koraal.

Reisorganisaties in Australië zijn blij met de nieuwe aanpak en hopen dat die de zorgen bij toeristen over het rif wat vermindert. Maar er is ook kritiek op het plan. Senator Andrew Bartlett van de Australische Groenen doet het nieuwe regeringsprogramma af als een publiciteitsstunt die moet afleiden van het echte probleem. "Als Malcolm Turnbull de bescherming van het Great Barrier Reef serieus zou nemen, zou hij naar wetenschappers luisteren en iets doen aan de echte koraalrif-doder: de fossiele brandstof-industrie."

Ook koraaldeskundige Erik Meesters van de Wageningen Universiteit betwijfelt of de plannen van de Australische regering erg effectief zijn, al vindt hij het geen publiciteitsstunt. "Het is toch zo'n 40 miljoen euro. Maar ik heb een bekende Australische ecoloog weleens horen zeggen dat er twee miljard nodig is om het Great Barrier Reef te beschermen."

Doemdenken

Sneller waarschuwen over het verbleken van delen van het koraal zal het rif ook niet redden, zegt Meesters. "Het opruimen van die doornenkronen kan nog wel helpen, maar het is symptoombestrijding. Je kunt ook niet al het levende koraal vervangen door resistent koraal. Dat zou zo lang duren dat wij dat niet meer meemaken. Als premier Turnbull echt iets wil doen tegen de opwarming van de zee, kan hij beter de mijnbouw in Australië aanpakken, maar dat wil hij niet."

Turnbull stelde bij de presentatie van het regeringsplan dat het belangrijk is "de uitdaging positief op te pakken". Meesters noemt dat een typisch politieke uitspraak. "Als politici je de mond willen snoeren zeggen ze dat je te negatief bent. Maar intussen gaat het koraal al 40 jaar achteruit. Ik zou ook graag positief nieuws brengen, want het is niet leuk als je het met je onderzoeksgebied al die jaren steeds slechter ziet gaan."