Tunesiërs zijn wachten op verbetering zat, grimmig protest op straat
Het geduld van veel Tunesiërs raakt op. Ze zien de situatie in hun land maar niet verbeteren en hebben nu besloten om in actie te komen. Veel Tunesiërs zijn boos omdat de prijzen van onder meer benzine, telefonie en voedsel omhoog zijn gegaan. Ook zijn de belastingen verhoogd. En dat valt niet goed in een land dat verkeert in een economische crisis.
Volgens de minister van Financiën hebben de verhogingen geen effect op basismiddelen, zoals brood, en zal de economische situatie door de extra belastinginkomsten juist verbeteren. Maar veel Tunesiërs kunnen de nieuwe plannen niet rijmen met de economische situatie en de hoge jeugdwerkloosheid. Bijna de helft van de Tunesiërs is jonger dan 36 jaar en van hen heeft twee derde geen baan.
Eerste dode
Maandag brak de hashtag #Fech_Nestannew (Waar wachten we op?) door. Spontaan verplaatste het protest zich van Twitter naar de straat; in tal van steden waren er maandag demonstraties met geweld. In de stad Tebourba kwam een betoger door politie-optreden om het leven. Dat leidde gisteravond tot nog veel meer protest.
En ook toen was de sfeer grimmig. Tientallen mensen raakten gewond en volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn er 200 demonstranten opgepakt. Tunesische media berichten over vandalisme en beroving van banken, winkels en politiestations. Ook werd er een molotovcocktail gegooid in een Joodse school, maar het is onduidelijk of dat iets te maken heeft met de protesten. In Djerba, waar de school staat, waren namelijk geen demonstranten op de been.
- AFP
Demonstranten in Tunis, maandagavond - AFP
Overal in het land gingen mensen toen de straat op - AFP
Hier in Tebourba viel bij het protest zelfs een dode - AFP
En in El Guettar, in het midden van het land, werd dit overheidsgebouw aangestoken - AFP
Het gebouw brandde volledig uit
Leiders van de oppositie kijken nu naar hoe het verder moet met het protest. Maar volgens een van hen, Hamma Hammami, zijn de partijen niet van plan om de straten op te geven voordat de nieuwe belastingplannen ongedaan gemaakt worden. Vrijdag zou al genoemd zijn als nationale demonstratiedag.
Arabische lente
De protesten doen denken aan december 2010. Toen werd er na de zelfverbranding van groenteman Mohammed Bouazizi geprotesteerd. Die betogingen leidden op hun beurt tot de omverwerping van het regime van Zinedine Ben Ali.
De opstand in Tunesië was het begin van de Arabische Lente, die alleen in Tunesië blijvend leidde tot een ontwikkeling naar democratie.
Bijna elk jaar zijn er ergens in het land weer nieuwe protesten. Soms over lokale kwesties: zo blokkeerden demonstranten vorig jaar een aantal weken wegen en andere faciliteiten, die noodzakelijk zijn voor twee grote olie- en gasmaatschappijen, omdat de jongeren in de regio niet meeprofiteerden van de inkomsten. En afgelopen zomer werd er nog gedemonstreerd tegen een omstreden amnestiewet, die amnestie verleent aan functionarissen die zich tijdens het bewind van Ben Ali schuldig hebben gemaakt aan corruptie.
Zevende premier
De huidige premier van het land, Youssef Chahed, is de zevende premier in amper zeven jaar. Zijn voorgangers moesten opstappen, omdat ze er niet in slaagden om hervormingen snel genoeg door te voeren.
Veel jongeren hebben het idee dat er geen toekomst is voor hen.
"Mensen merken dat het land er met een regimewisseling nog niet is. Veel jongeren hebben nog steeds geen baan. Voor een daadwerkelijk betere economische situatie moet eigenlijk het hele systeem hervormd worden en dat kost tijd", zegt Mohammed Ali Redouane, hoogleraar economie in Tunis tegen de BBC.
De jeugdwerkloosheid is gedaald van 42 procent in 2011 naar 35 procent nu. Dat betekent dat nog steeds een derde van de jongeren niet aan de bak komt. De onvrede daarover merkte ook correspondent Marcel van der Steen, die het land vorige maand bezocht. "De woede die je nu ziet over de belastingverhogingen, kun je niet los zien van het grotere probleem. Veel jongeren hebben het idee dat er geen toekomst is voor hen."
Vluchten of blijven voor verandering
De onvrede over de economische situatie leidde dit jaar tot een enorme stijging in het aantal migranten naar Europa. Ruim 5000 voornamelijk jonge Tunesiërs stapten in de laatste maanden van 2017 op een bootje naar Italië en dat was meer dan het aantal Tunesische migranten in 2015 en 2016 samen.
Van der Steen: "Sommigen jongeren zoeken naar een uitweg. Voor een deel is dat vluchten naar Europa. Een ander deel, tussen de 6000 en 8000 jongeren, sloot zich de afgelopen jaren aan bij IS. En het grootste deel gaat massaal de straat op wil zo druk uitoefenen om het land te veranderen."
Van der Steen sprak afgelopen maand met Tunesische jongeren die de oversteek wilden maken naar Europa, en met jongens die een vriend zagen vertrekken naar Islamitische Staat.
