In de VS bepalen providers straks wat er gebeurt op internet
Je bezoekt een website, maar die laadt ontzettend langzaam. Het alternatief laadt wel snel, want dat is van jouw internetprovider. Wat blijkt: je provider geeft zijn eigen site voorrang. Dit is in Nederland en Europa niet aan de orde, maar in de Verenigde Staten na vandaag wel. De Federal Communications Commission (FCC), die zich onder meer bezighoudt met regelgeving bij providers, heeft daarmee ingestemd.
Tot nu kenden Amerika en Europa een vergelijkbare situatie. Al het internetverkeer is gelijk: netneutraliteit. Dat betekent dat internetproviders dus niet bepaalde sites langzamer mogen laten laden of zelfs blokkeren. De regels stammen uit de tijd van president Obama.
120 rijden? Betaal maar
Maar wat houdt het plan dan in? In feite dat telecomproviders veel meer te zeggen gaan krijgen over hun digitale snelweg. "Het gaat om twee zaken", zegt Nico van Eijk, hoogleraar Informatierecht. "Allereerst staan ze op de oprit en kijken ze wie er wel en niet op mag." Partijen als Netflix, maar ook Facebook en nieuwssites moet daarover met hen gaan onderhandelen.
Als je vervolgens op de 'snelweg' zit moet je opnieuw onderhandelen over de vraag of je op de snelle baan mag, waar je 120 km per uur mag rijden of op de langzame baan van 80 km per uur, legt de hoogleraar uit. Van Eijk wijst erop dat partijen als Netflix en YouTube veel data gebruiken. "Het kan best zo zijn dat een provider als T-Mobile tegen YouTube en zijn eigenaar Google zegt: leuk dat je mijn klanten ook als gebruiker hebt, maar je moet wel betalen."
Het is voor een telecomprovider natuurlijk heel nadelig om klanten geen toegang te kunnen geven tot bijvoorbeeld YouTube, maar dat is onderdeel van het machtsspel. "Als de partijen er niet uitkomen kan het zomaar zijn dat de toegang wordt afgesloten", denkt Van Eijk.
Dat zal partijen als Netflix en YouTube niet snel gebeuren: zij hebben genoeg geld om te onderhandelen. Providers worden verder verplicht om aan te geven welke muziek- en streamingdiensten ze anders willen behandelen.
Daarnaast bestaat er de angst dat de kosten die bedrijven moeten maken worden doorberekend aan de consumenten, die dat misschien niet altijd kunnen opbrengen. Daardoor zou er een soort eerste- en tweederangs-internet kunnen ontstaan.
Ik ben bang dat er een snelle rij komt waar we geen toegang tot krijgen omdat we niet groot genoeg zijn om het te betalen.
De angst onder voorstanders van netneutraliteit is vooral dat kleinere bedrijven en organisaties die minder inkomsten hebben de dupe worden van de nieuwe regels. "Ik ben bang dat er een snelle rij komt waar we geen toegang tot krijgen omdat we niet groot genoeg zijn om het te betalen", zegt Kyle Wiens van de website iFixit tegen The Washington Post.
iFixit haalt iPhones uit elkaar en adviseert gebruikers hoe ze het beste hun telefoon kunnen repareren. Daar biedt de site ook hulpmiddelen voor aan, die geld kosten.
De grote techbedrijven, die ook moeten gaan onderhandelen, zijn in het debat overigens opvallend stil, constateert The New York Times. Het zijn vooral kleinere partijen, zoals internetforum Reddit en webshop Etsy, die van zich laten horen. Op Reddit plaatsten gebruikers bijvoorbeeld foto's van politici die zouden zijn gezwicht voor lobbyisten uit de telecomsector.
Reddit-gebruikers plaatsten foto's van politici die gezwicht zouden zijn voor de telecom-lobby - Screenshot Reddit
De boodschap op internetforum Reddit
De grote bedrijven zouden zich stil houden omdat ze onder het vergrootglas liggen bij politici. Facebook was onlangs bijvoorbeeld in het nieuws vanwege de rol bij Russische inmenging in de presidentsverkiezingen.
Terechte angst?
Het blijft de vraag of al deze angsten van voorstanders van netneutraliteit ook echt waarheid worden. Zo zegt Comcast, de grootste provider in Amerika, bijvoorbeeld niet geïnteresseerd te zijn in het blokkeren van bepaalde websites. Toch is het bedrijf wél voor de afschaffing van netneutraliteit en heeft het hier ook druk voor gelobbyd.
De snelheid verlagen zou tot woede leiden onder internetgebruikers.
Een lobbyist voor de telecomsector schreef in een opiniestuk op techsite Recode dat internetproviders er juist belang bij hebben om zich te houden aan de netneutraliteitsregels. "Nieuwe diensten vereisen hogere snelheden. De snelheid verlagen zou tot woede leiden onder internetgebruikers." En dat zou, in de ogen van de lobbyist, economisch nadelig zijn.
Maar The Washington Post merkt op dat providers er vooral voordeel van kunnen hebben. Provider AT&T bijvoorbeeld, die mediagigant Time Warner wil kopen en dan ook streamingdienst HBO inlijft. Voor AT&T zou het dan gunstig zijn om de eigen diensten voorrang te geven. Vanwege dit soort commerciële belangen worden de beloftes vanuit de telecomwereld voorlopig met een korreltje zout genomen.
Gevolgen EU
De ontwikkelingen in de VS roepen ook de vraag op hoe het er in Europa voorstaat. Op dit moment is er geen aanleiding om te denken dat dergelijke regelgeving naar de EU komt, zegt D66’er Europarlementariër Marietje Schaake. "Tegelijkertijd, als het plan in de VS een succes blijkt te zijn voor grote bedrijven zou het kunnen zijn dat ze opnieuw in de EU gaan lobbyen."
Van Eijk verwacht niet dat er op korte termijn veel verandert in EU-landen. "De situatie in Amerika is anders dan in Europa. Dat komt doordat veel telecomproviders daar ook in het bezit zijn van content en er dus belang bij hebben om hun eigen video’s voorrang te geven."