Rusland en de Olympische Spelen, niet het beste huwelijk

Rusland en de Olympische Spelen, er lijkt geen zegen te rusten op die combinatie. Het ongelukkige huwelijk kreeg vandaag een nieuw hoofdstuk: het Internationaal Olympisch Comité (IOC) weert Rusland van de Spelen van 2018 in Pyeongchang, Zuid-Korea. Aanleiding is het Russische dopingschandaal, waardoor duidelijk werd dat in de Russische sportwereld op grote schaal doping wordt gebruikt.

De Russische vlag zal bij de Spelen niet te zien zijn. Alleen Russische sporters van wie aangetoond is dat ze op geen enkele manier in aanraking zijn geweest met dopingovertredingen, mogen meedoen; onder de olympische vlag.

Hoewel het land in het verleden heel wat medailles bij elkaar sportte, is het bepaald niet voor het eerst dat Rusland een dubieuze rol speelt op het internationale sportevenement.

1948, Londen

Als de rookwolken van de Tweede Wereldoorlog zijn opgetrokken, is het na twee afgeblazen edities (1940 en 1944) in 1948 de beurt aan Londen om de Olympische Spelen te organiseren. Met de oorlog nog vers in het geheugen worden agressors Duitsland en Japan uitgesloten van deelname.

De Sovjet-Unie en Duitsland sluiten kort voor de oorlog een niet-aanvalsverdrag, maar in 1941 valt Hitler alsnog de Sovjets aan. Het IOC ziet het land daarom niet als agressor en is de Sovjet-Unie wél welkom op de Spelen van 1948. Maar Stalin slaat de uitnodiging af: met de Koude Oorlog in het achterhoofd wil Stalin koste wat kost voorkomen dat Russische sporters uitkomen tegen Amerikanen, en daarmee het risico lopen als verliezers van het veld te moeten stappen.

1956, Melbourne

Op de eerste Spelen in Australië eist de Sovjet-Unie opnieuw een negatieve hoofdrol op. Eind 1956 komen burgers in Hongarije in opstand tegen het stalinistische bewind in het land. Het Sovjet-leger slaat de Hongaarse Opstand keihard neer: zo'n 2500 Hongaarse burgers komen om het leven.

Als eind november de Olympische Spelen van start gaan, zijn Nederland, Spanje, Zwitserland en Cambodja niet aanwezig. Zij protesteren daarmee tegen het neerslaan van de opstand.

Hongarije is wel aanwezig en treft uitgerekend Rusland in het waterpolotoernooi. Het spijkerharde duel gaat de boeken in als de Bloed-in-het-water-wedstrijd. Hongarije wint de wedstrijd met 4-0.

Er ontbreken nog meer landen in Melbourne. Vanwege de Suezcrisis, een oorlog tussen Egypte en Israël over de toegang tot het Suezkanaal, weigeren Egypte, Irak en Libanon sporters naar het evenement te sturen. China doet ook niet mee, omdat Taiwan als zelfstandig land aanwezig is. China beschouwt dat land als provincie van de Volksrepubliek China.

1980, Moskou

Eind 1979 valt de Sovjet-Unie Afghanistan binnen. In aanloop naar de Olympische Spelen van 1980 in Moskou roepen de Verenigde Staten andere landen op om het evenement te boycotten. Tientallen landen geven gehoor aan de oproep.

Nederland stuurt wel atleten, maar uit protest tegen de Russische inval slaan zij de openingsceremonie over. Ook onder meer Belgische en Franse sporters zijn niet op de openingsceremonie.

Uit onvrede over de Russische invloed in Oost-Europa maakt de Poolse polsstokhoogspringer Wladyslaw Kozakiewicz een bras d'honneur naar het Russische publiek. Het obscene gebaar wordt met veel boegeroep ontvangen.

1992, Barcelona

Een opmerkelijk moment tijdens de finale van het gewichtheffen voor mannen: drie atleten houden uiteindelijk hetzelfde gewicht in de lucht en de jury staat voor de lastige opgave een winnaar te kiezen. De Rus Ibragim Samadov blijkt iets zwaarder te wegen en omdat dat in het gewichtheffen als een voordeel wordt gezien, eindigt Samadov daarom als derde.

Wanneer hij zijn bronzen medaille krijgt overhandigd, weigert hij hem om zijn nek te doen. In plaats daarvan legt hij het metaal op de grond en loopt weg. Als de Griekse winnaar van het goud Pyrros Dimas hem later de medaille alsnog wil overhandigen, pakt Samadov het edelmetaal aan en gooit het op de grond.

Het IOC diskwalificeert Samadov en schorst hem voor het leven. Als Samadov een dag later zijn excuses aanbiedt, accepteert het IOC deze niet.

2014, Sotsji

In 2008 raken Rusland en Georgië in oorlog vanwege de situatie in Zuid-Ossetië. Als deze regio zich wil afscheiden van Georgië vallen in augustus Georgische troepen de hoofdstad van de regio binnen. Vervolgens stuurt ook Rusland troepen, naar eigen zeggen om de Osseten met een Russische nationaliteit te beschermen.

Op dat moment is al bekend dat de Winterspelen van 2014 in Sotsji worden gehouden, een stad op ongeveer 20 kilometer van de Georgische grens. Georgië roept daarom op tot een boycot van de Spelen.

Geen enkel land geeft gehoor aan de oproep en ook het IOC is niet onder de indruk. Het is volgens de organisatie "voorbarig om te beoordelen hoe gebeurtenissen van nu een evenement kunnen beïnvloeden dat over zes jaar gehouden wordt". Georgië zelf stuurt uiteindelijk vier sporters naar Sotsji, drie skiërs en een kunstschaatsster. Hoewel ze niet ver hoeven te reizen, winnen de vier geen medailles.