Kunstgeschiedenis, een sportopleiding of journalistiek. Klinkt misschien leuk, maar de kans op een baan is niet zo groot. Steeds meer scholieren kiezen daarom voor een opleiding die een goede kans biedt op een baan. In 2009 deed 34 procent nog een studie omdat ze het leuk vonden, dit jaar is dat nog maar 25 procent.
"Eerder kozen ze vaker voor een leuke studie en nu kiezen scholieren toch liever een studie waar ze carrière in kunnen maken", vertelt onderzoeker Mayke Calis van studiekeuzebureau Qompas. Het zijn vooral de vrouwen die een carrière steeds belangrijker vinden dan een leuke studie.
Klinkt verstandig, toch? Niet voor iedereen. "Je moet juist doen wat je leuk vindt", zegt psycholoog Jean-Pierre van de Ven, verbonden aan Stichting Korrelatie en MIND. "Iets doen waarvan je leert of waar je andere mensen blij mee maakt. Dat zorgt ervoor dat je later een tegenslag in je werk veel beter aankan."
Kies vooral onverstandig en kies een studie die je leuk vindt.
"Natuurlijk is het een luxe waar je het over hebt, want het kost geld", zegt Van de Ven. "En er zijn genoeg mensen die niet het opleidingsniveau of het lef hebben om te kiezen wat ze echt willen."
"Maar als je iets kiest wat je niet leuk vindt, dan ga je dingen die je niet leuk vindt in je werk ook niet snel veranderen. Je doet het dan voor het geld. Je lichaam streeft er altijd naar om lekker in je vel te zitten maar als dat niet lukt wordt de kans op een burn-out een stuk groter."
Daar komt bij dat scholieren zeggen nu een stuk minder goed tegen stress te kunnen dan eerder. Calis denkt dat dat komt doordat er tegenwoordig steeds meer in korte tijd moet. "Ze willen hoge cijfers halen, een succesvolle carrière en daarnaast is er ook nog de druk van sociale media."
Daarom hamert Van de Ven erop dat het zo belangrijk is dat je voor jezelf kiest. De sociale druk zorgt ervoor dat je je gaat voegen naar de maatschappij en keuzes gaat maken omdat anderen denken dat die het best voor je zijn.
"Je ouders die bijvoorbeeld zeggen dat je een verstandige studie moet doen en die binnen vier jaar moet afmaken. Het maakt je heel afhankelijk van wat andere mensen over jou vinden. Als je echt je eigen keuzes maakt, ben je onafhankelijk en veel stressbestendiger."
Zelf heeft Van de Ven ook flink ontdekt wat de mogelijkheden zijn. Hij deed maar liefst drie studies voordat hij het studentenleven achter zich liet. "Ik heb psychologie afgemaakt, net als filosofie en Nederlandse letterkunde."
Veel en lang studeren
Dat is ook vooral wat hij aankomende studenten aanraadt: ga veel en lang studeren. "Kies vooral onverstandig en kies een studie die je leuk vindt. Zorg er dan ook nog voor dat je het tijdens je studie zó leuk hebt dat je het niet haalt doordat je bijvoorbeeld te veel feestjes met te veel bier hebt. Ga muziek maken, concerten bezoeken en leer je voorkeuren kennen. Je studie afmaken moet een bijkomstigheid zijn."
Je gaat dan natuurlijk wel in de problemen komen. "Da's logisch", vertelt Van de Ven. "Je gaat verkeerde keuzes maken, maar het zijn dan wel jóuw keuzes. Uiteindelijk kom je er dan achter dat je ouders toch gelijk hadden, alleen kies je nu echt zelf voor het goede en volg je niet andere mensen. Je maakt dan je eigen geluk."