50 jaar Lelystad: ‘Mijn schoonouders vroegen of ik ging emigreren’

• Annemieke van Put en Jorn Kompeer

"Er was helemaal niks, niet eens een brievenbus", zegt Henk Hutten. Hij en zijn vrouw Reny hoorden in 1967 bij de eerste bewoners op het nieuwe land: Lelystad. Ze zagen de stad groeien en maakten er foto's van, vooral Henk. Inmiddels staat hij bekend als de 'eerste fotograaf van Lelystad'.

De stad is jarig. Vandaag viert Lelystad het 50-jarig bestaan. De plaats die het kloppend hart van de Flevopolder moest worden, toonbeeld van nieuwe stedenbouw. Maar ook de stad die ooit werd uitgeroepen tot lelijkste plaats van Nederland.

Hoe is Lelystad de afgelopen vijftig jaar veranderd? We maakten de foto's van Henk uit de beginjaren opnieuw:

Henk en zijn gezin woonden oorspronkelijk in Zutphen. Vanwege zijn werk bij een gasbedrijf verhuisden ze naar Lelystad. Het was een eis van het gasbedrijf dat je bij je werk in de buurt woonde. "Elke morgen kon ik zo op mijn fietsje naar een andere wijk om gasaansluitingen aan te leggen."

Sommige mensen keken het gezin met rare ogen aan toen ze hoorden over de verhuisplannen. "Mijn schoonouders zeiden verbaasd: 'Ga je emigreren?' Veel mensen wisten niet eens waar Lelystad lag."

Hutten had een passie voor fotografie overgehouden aan zijn tijd in militaire dienst. Daarom meldde hij zich aan bij het lokale stadsblad dat werd opgezet in Lelystad. "Er werd zoveel gebouwd, er veranderde zoveel. Dat legden mijn vrouw en ik vast met onze camera's."

Naast gezinnen uit de provincie, trokken ook duizenden Amsterdammers richting Lelystad. "Voor hen werd het bijna een deceptie," zegt Hutten. "In het begin was het geweldig. Vijf kamers, veel ruimte, enzovoort. Maar daar ben je na een paar maanden wel op uitgekeken."

Want er was verder niks in de nieuwe stad. "Er was amper werk, het ontbrak aan een gezellig centrum en er was bijna geen openbaar vervoer. Als je na een dagje familiebezoek met de bus terug naar huis wilde, moest je tussen de middag alweer op de laatste bus terug zitten."

De titel "eerste fotograaf van Lelystad" was Henk zijn eigen verdienste. Lange tijd was zijn huis de enige plek in de nieuwe stad waar je foto's kon ontwikkelen. "Anders moest je naar Harderwijk en dat was een hele onderneming in die tijd. Ik had een donkere kamer waar ik 't ook kon."

Gevolg was wel dat veel stadgenoten het gezin Hutten al snel wisten te vinden: "Het eerste bruidspaar van de nieuwe stad, de eerste pasfoto's, ik heb ze allemaal gemaakt en ontwikkeld."

Inmiddels wonen Henk Hutten en zijn vrouw Reny niet meer in Lelystad, maar op de Veluwe. Fotograferen doen ze nog steeds.

De foto's van Lelystad heeft Henk overgedragen aan Museum Batavialand. "Ze lagen maar in de kast. Op een gegeven moment liepen de zilvervisjes tussen de negatieven. Toen heb ik gevraagd of het museum ze wilde. Het antwoord daarop was gelukkig ja."