1958: de enige andere keer dat Italië het WK misliep
Maandagavond streed Italië met Zweden om zijn laatste kans op het WK in Rusland. Het liep uit op een deceptie. Of een 'apocalyps' waar in Italië vooraf al over werd gesproken. Na de 1-0 nederlaag in het eerste play-offduel in Solna, eindigde de return in Milaan in 0-0 en ging het WK-ticket naar Zweden.
De laatste keer dat Italië zich niet wist te plaatsen voor het mondiale eindtoernooi was in 1958.
Dat jaar werd de tiende verjaardag van Gian Piero Ventura uitbundig gevierd in het ouderlijk huis in Genua. Op zijn Italiaans, met een kamer vol familie en eten. Maar zodra de jarige de kans kreeg, glipte hij weg. Naar buiten. Met de bal.
Dan deed hij net of hij Giampiero Boniperti was, de sierlijke aanvaller van Juventus. Of hij kroop in de huid van Alcides Ghiggia en Juan Schiaffino. In gedachten scoorde hij dan - net als zij - voor 200.000 Brazilianen in de WK-finale.
Op 15 februari 1958 zou Italië zich ver weg in Belfast plaatsen voor het WK in Zweden. Daar twijfelde de tienjarige jongen geen moment aan.
Elftal met wereldkampioenen
Dat liep heel anders. Eigenlijk liep alles heel anders dan oorspronkelijk de bedoeling was. Voor het WK van 1958 was Italië ingedeeld in een kwalificatiegroep van drie met Portugal en Noord-Ierland.
Natuurlijk was de Italiaanse ploeg niet meer zo dominant als in 1934 en 1938 toen het wereldkampioen werd. De Tweede Wereldoorlog en de vliegramp van 1949, waarbij de kampioensploeg van Torino om het leven kwam, hadden een diep gat geslagen in de Italiaanse selectie.
Maar in 1957 was Italië op de weg terug. Als bondscoach was doctor Alfredo Foni aangesteld, een van de wereldkampioenen van 1938 en succesvol trainer van Internazionale.
Foni was niet de enige wereldkampioen in de selectie. Ook Ghiggia en Schiaffino waren al WK-helden, maar dan met Uruguay. Sterker, Ghiggia en Schiaffino waren beiden met een treffer in de WK-finale van 1950 in Maracaña verantwoordelijk voor het grootste trauma in de Braziliaanse voetbalgeschiedenis. Maar nu speelden ze voor Italië.
Met Ghiggia en Schiaffino reisde Italië op 4 december 1957 af naar Belfast voor de cruciale kwalificatiewedstrijd tegen Noord-Ierland. Ze troffen een stad die al weken in een voetbalroes verkeerde.
Na de Noord-Ierse 1-0 nederlaag in Rome op de eerste speeldag, volgden namelijk vier punten tegen Portugal. En daardoor had de ploeg van Tommie Docherty aan een thuiszege op Italië genoeg om voor het eerst naar het WK te mogen.
Meer dan 50.000 mensen hadden een kaartje gekocht voor Windsor Park. Aangezien de wedstrijd op een woensdagmiddag werd gespeeld, moesten veel van hen een vrije dag opnemen. Iedereen was er. Behalve scheidsrechter István Zsolt.
Mist
De Hongaar, in het dagelijks leven directeur van de Opera van Boedapest, zat vast in Londen. Wat Zsolt ook probeerde, zijn vliegtuig bleef aan de grond. De mist was te dik om op te stijgen.
Wat te doen? Terwijl de eerste Noord-Ierse supporters de trappen van Windsor Park beklommen, was er nog geen oplossing. Zonder officiële scheidsrechter kon er geen kwalificatieduel gespeeld worden. Maar ze konden al die duizenden voetbalfans ook niet naar huis sturen.
Ten einde raad besloten de autoriteiten om er dan maar een oefenwedstrijd van te maken.
Brawl of Belfast
Toen de meeste supporters op hun plaats stonden, werd het besluit in het stadion bekend gemaakt. "Vanmiddag zal Noord-Ierland zich niet plaatsen voor het WK. Maar u kunt wel genieten van een heerlijk potje voetbal." Of iets in die strekking.
De ingehouden woede en frustratie was van de tribunes te scheppen. Hadden we hiervoor nu een vrije dag genomen? En die gebalde energie sloeg over op de Noord-Ierse ploeg, die voortgeschreeuwd door het publiek vanaf de eerste minuut zijn spierballen toonde.
Daar waren de Italianen met hun sierlijke en creatieve 'buitenlanders' niet van gediend. Het werd een veldslag, die zou eindigen in 2-2. Na afloop werd het veld bestormd.
Als Danny Blanchflower, aanvoerder van de Noord-Ieren, niet met zijn medespelers een veilige doorgang naar de kleedkamer had gevormd, waren de gevolgen niet te overzien geweest.
In het tijdperk voor George Best was Blanchflower, middenvelder van Tottenham Hotspur, zonder enige twijfel de grote ster van het Noord-Ierse voetbal.
Maar Danny was niet alleen. Ook zijn zes jaar jongere broertje Jackie maakte furore. Jackie Blanchflower was een getalenteerde middenvelder, die opgroeide bij Manchester United. Als onderdeel van de Busby Babes was hij al twee keer kampioen van Engeland geworden en bezig de wereld te veroveren.
Sterker, met United stond hij op de drempel van de halve finales in de Europa Cup I. Op 14 januari had hij vanaf de bank toegekeken hoe Rode Ster Belgrado thuis met 2-1 werd verslagen.
Meteen daarna was Blanchflower samen met doelman Harry Gregg afgereisd naar Belfast. Net op tijd voor het duel met Italië.
Op woensdag 15 januari 1958 was Belfast namelijk opnieuw uitgelopen voor het belangrijkste duel uit de Noord-Ierse geschiedenis. Het was de dag waarop de mislukte kwalificatiewedstrijd van een maand eerder opnieuw werd gespeeld.
De Noord-Ieren juichten de Blanchflower-broertjes toe en floten de Italianen, die zich aan het opwarmen waren, uit. En kijk, arbiter Zsolt was er ook.
Bij rust stond Noord-Ierland al met 2-0 voor, dankzij doelpunten van Jimmy McIlroy en Wilbur Cush. Italië kwam nog wel terug tot 2-1 dankzij een doelpunt van de geboren Braziliaan Dino Da Costa, maar toen sterspeler Ghiggia uit het veld werd gestuurd, was het pleit beslecht.
Waar de Italiaanse kranten het de volgende dag over 'een catastrofe' en over 'een anoniem elftal' hadden - een subtiele verwijzing naar het aantal buitenlanders in de ploeg - was het rustig in de straten van Belfast.
Duizenden Noord-Ieren sliepen hun roes uit, dronken van bier en geluk. Ook Jackie Blanchflower had het feest gevierd en gedroomd over succes met Manchester United en met Noord-Ierland.
Dat succes zou hij niet meemaken. Een paar weken na de plaatsing voor het WK stortte het vliegtuig waarin hij zat met de voltallige selectie van Manchester United neer bij München.
Blanchflower overleefde de ramp, maar zou nooit meer voetballen.
Kleine Ventura
De kans is groot dat Gian Piero Ventura, de huidige bondscoach van Italië, zich de voorlaatste uitschakeling van Italië voor het WK nog levendig kan herinneren.
Hij was het namelijk die een dag voor het duel in Belfast in Genua zijn tiende verjaardag vierde.