Initiatiefnemers referendum aftapwet hekelen 'onprofessionele' Buma

• Anne ter Rele

  redacteur Online

De initiatiefnemers van het referendum over de 'aftapwet' zijn niet blij met de uitspraak van Sybrand Buma. De CDA-politicus zei in de Volkskrant dat hij de stemming niet als een echt referendum zal beschouwen. Onprofessioneel, vinden de studenten die het referendum in gang zetten. "Als het volk tegen deze wet blijkt te zijn, dan moet het referendum serieus worden genomen."

"De stemmers moeten doorhebben dat dit een politieke actie is", zegt Tijn de Vos, een van de initiatiefnemers. "Deze uitspraak van Buma roept burgers indirect op niet te gaan stemmen. Hij probeert zo de uitslag te beïnvloeden."

Met de opmerking dat het geen echt referendum is, neemt Buma de kiezer niet serieus, zegt ook activist David Korteweg van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom. "Als de coalitie zegt dat de meerderheid voor gaat stemmen, dan moeten ze het debat aangaan met de mensen die kritisch zijn. Nu ontloopt Buma de discussie."

Buma verwacht dat het kabinet de aftapwet doorzet, ongeacht de uitslag van de stemming. Dat is, ondanks veel weerstand van tegenstanders, juridisch gewoon toegestaan, zegt hoogleraar Staatsrecht Wim Voermans.

"Het referendum is raadgevend: het is een advies van de kiezer naar de politiek. Dat advies mag het kabinet negeren." Voermans vraagt zich wel af of dat verstandig is. "Als er een ruime meerderheid tegen de wet stemt en het kabinet doet er niets mee, dan kan de kiezer dat onthouden tot de volgende verkiezingen." Toch is Voermans positief over de uitspraak van Buma. "Ik vind dat politici naar voren moeten komen en zeggen waar ze staan. Kiezers weten hiermee waar ze aan toe zijn."

PornHub

De VVD verwacht dat een meerderheid de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten steunt, maar volgens De Vos groeit de weerstand juist. "De eerste reactie van mensen op straat is vaak dat ze niets te verbergen hebben. Maar als we meer vertellen, zijn ze vaak toch tegen de wet. Als mensen het idee hebben dat er meegekeken kan worden, leidt dat vaker dan gedacht tot zelfcensuur." Om die reden adverteerden de initiatiefnemers al eerder op pornosite PornHub.

Het CDA is niet de enige partij die tegen het referendum is. Ook de VVD en CU blijven volgens de Volkskrant achter de nieuwe wet staan, ongeacht de uitslag.

Heeft zo'n referendum dan nog wel zin? "Zeker", denkt De Vos. "Het referendum leeft steeds meer, bij zowel jonge als oude mensen. "Iemand die in de DDR woonde, zei dat de wet hem deed denken aan de situatie in Oost-Duitsland. Dit zet de politieke discussie in gang."

Nu de aftapwet meer aandacht krijgt, komt er weerstand uit nieuwe hoeken, merkt Korteweg. "Artsen hebben bijvoorbeeld ook geprotesteerd, omdat ze bang zijn dat het medisch beroepsgeheim in het geding komt."

Computerexperts

De Vos denkt dat de politiek technische kennis mist als het gaat om privacy. "In de Kamer zitten natuurlijk geen computerexperts. Wij hebben die wel veel gesproken. Er is twee jaar geleden wel een internetconsultatie geweest, waarin burgers argumenten konden aandragen of ze voor of tegen de wet zijn. Mensen hebben toen hun onvrede uitgesproken, maar daar is niets mee gedaan."

Ondanks alles ziet hij de uitspraak van Buma niet als tegenslag. "We gaan juist een harder 'nee' laten horen, zodat steeds meer mensen bewust worden van de gevaren van de aftapwet."