Kazachen gooien het cyrillische alfabet overboord

Kazachstan gaat de letters waarmee het Kazachs wordt geschreven veranderen. Nu gebruiken de Kazachen nog het cyrillische alfabet, net als bijvoorbeeld Rusland en Bulgarije, maar in de toekomst wordt dat het Latijnse alfabet, dus net als bijna alle talen in het Westen.

President Nazarbajev heeft opdracht gegeven voor de overstap, die in 2025 doorgevoerd moet zijn. De reden voor de verandering is deels praktisch en deels symbolisch.

42 tekens

Het cyrillische alfabet dat in Kazachstan wordt gebruikt heeft maar liefst 42 tekens, en dat is onhandig in de moderne, gedigitaliseerde wereld. Na de overstap op het Latijnse alfabet zal het Kazachs nog 26 letters hebben net als wij. De 'verdwenen' letters worden deels vervangen door het gebruik van de apostrof. Kazachstan wordt dan bijvoorbeeld geschreven als Qazaqstan Respy'blikasy.

Een ander deel van de verdwenen cyrillische letters wordt vervangen door combinaties van twee Latijnse letters te gebruiken. Zo wordt de cyrillische ң na de overstap geschreven als 'ng'.

De symboliek van de maatregel schuilt in de relatie met het grote buurland van Kazachstan, Rusland. Door over te stappen op het Latijnse alfabet geeft Nazarbajev aan dat hij de afstand met Rusland wil vergroten. Rusland is de belangrijkste handelspartner van het olierijke Kazachstan, maar het land heeft moeite met de Russische ambities om net als tijdens de Sovjet-Unie de baas te spelen in de regio.

Sovjet-Unie

Het Kazachs is overigens niet de enige taal in Kazachstan en zelfs niet de meest verbreide taal. Dat is namelijk het Russisch. Dat heeft ermee te maken dat Rusland ten tijde van de Sovjet-Unie veel Russen naar de andere Sovjet-staten liet verhuizen. Daardoor spreken meer mensen in Kazachstan vloeiend Russisch dan Kazachs.

De Kazachse taal behoort tot de Turkse taalfamilie, die in totaal zeker 35 talen telt. In de hele wereld spreken ongeveer 220 miljoen mensen een Turkse taal. Veel landen met een Turkse taal zijn al eerder overgestapt op het Latijnse alfabet, waaronder Turkije zelf en Azerbeidzjan, Turkmenistan en Oezbekistan.