Boeren krijgen 400.000 zonnepanelen

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Boeren in Nederland wekken steeds vaker en meer elektriciteit op. Vandaag starten zuivelcoöperatie FrieslandCampina en energiebedrijf GroenLeven een project waarbij op 310 boerendaken 416.000 zonnepanelen worden gelegd. Die hebben samen een grootte van zo'n 100 voetbalvelden, genoeg om een kleine stad met 33.000 inwoners van stroom te voorzien.

De melkveehouders hoeven hier zelf niets voor te doen. Ze verhuren hun dak aan het energiebedrijf en hun eigen coöperatie neemt de stroom af om de melkfabrieken te laten draaien.

Het begon zo'n twintig jaar geleden met de plaatsing van windmolens door energiebedrijven op het land van boeren. Inmiddels liggen de daken van boerderijen en schuren steeds vaker vol met zonnepanelen. Ook wordt op steeds meer plaatsen mest omgezet in biogas. Nu al is de agrarische sector betrokken bij bijna de helft van alle groene energieprojecten in Nederland.

Volgens professor Gerard de Leede van de Universiteit Tilburg kan dat aandeel de komende jaren nog fors groeien. "Zonnepanelen op boerendaken zijn goedkoper en efficiënter dan wind op zee. Bovendien vergt het betrekkelijk weinig extra investeringen in het elektriciteitsnetwerk, omdat de boerderijen goed over het land zijn verspreid. Zonne-energie van boerendaken heeft de potentie om groter te worden dan wind op zee."

Extra maandinkomen voor boeren

De boeren die nu meedoen aan het project hoeven de zonnepanelen niet te kopen, maar verhuren hun dak aan energiebedrijf GroenLeven. Daarvoor krijgen ze een vergoeding van 4 euro per zonnepaneel per jaar. Dat levert een boer afhankelijk van de grootte van het dak ongeveer een extra maandinkomen op.

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina stimuleert de leden om aan de regeling mee te doen met een extra vergoeding voor de vermindering van de CO2-uitstoot. Het grootste zuivelbedrijf van Nederland heeft zichzelf opgelegd om enkel CO2-neutraal te groeien. FrieslandCampina koopt de energie van de 310 leden terug: genoeg voor 20 procent van de energie die de eigen melkfabrieken nodig hebben.

De afgelopen jaren hebben al 1600 leden van FrieslandCampina op eigen initiatief zonnepanelen aangeschaft. Voor de regeling die vandaag feestelijk wordt gepresenteerd in Friesland, was veel belangstelling. 1500 melkveehouders wilden meedoen, maar in de eerste subsidietranche van 200 miljoen euro was er maar plek voor 310.

Volgens Ynte de Vries, projectleider energie van FrieslandCampina, komen daar volgend jaar nog zeker 300 boerenbedrijven bij en zal de groei doorzetten. "Wij zien dat er heel veel belangstelling is en dat komt doordat de boeren zich nergens druk over hoeven te maken. Het onderhoud en de afname van elektriciteit gebeurt allemaal door het energiebedrijf en de melkveehouder kan doorgaan met waar hij goed in is: koeien melken."

Overigens kunnen de boeren de zonnepanelen de komende jaren ook overnemen van GroenLeven. Dat vergt dan wel een investering, maar levert ook meer op.

Boer Henk Elshof in Oldetrijne (Friesland) is een van de eerste deelnemers aan het project. Hij heeft zijn dak vol liggen met zonnepanelen. Vandaag ontvangt hij onder anderen minister Kamp van Economische Zaken voor de start van het project.

Elshof dacht al langer na over zonnepanelen, maar werd over de streep getrokken omdat hij er nu zelf geen bemoeienis mee heeft. "Wij hebben liever zonnepanelen op het dak dan dat ze in ons mooie weiland staan. We moeten werken aan duurzame energie voor de toekomst en je hebt geen last van zonnepanelen op het dak, dus wij vinden het mooi."

Een kwart van de energie gebruikt Elshof zelf onder meer voor de melkmachines, de mestschuiver en de koeling van de melktank. De overige 75 procent gaat dus via GroenLeven naar FrieslandCampina. Het levert de familie Elshof een kleine 5000 euro per jaar op. Niet genoeg dus om te stoppen met melken. De opbrengst van de 240 melkkoeien is nog steeds flink groter.