Duitsland, het land van de wifi-woestijnen

• Sjoerd Ponstein

  redacteur Bureau Berlijn

Snel internet is in Nederland een vanzelfsprekendheid, maar in Duitsland een groot verkiezingsthema. Voor een industriële supermacht loopt Duitsland op het gebied van internetsnelheid en glasvezelverbindingen hopeloos achter. Bedrijven klagen en zijn bang hun concurrentiepositie te verliezen. Politieke partijen vallen over elkaar heen met beloftes om dit te verbeteren, maar veel Duitsers vertrouwen er niet meer op en leggen zelf glasvezel aan.

Duitsland is het land van de Funklöcher (de gaten in de mobiele verbinding) en wifi-woestijnen. Hoe dat komt? Deels door de eeuwige trouw aan de koperkabel. Waar in Nederland ruim een derde van de huishoudens is aangesloten op glasvezel, is dat in Duitsland maar 1,8 procent.

En dat zal ook in de toekomst niet veel toenemen. Omdat het koperkabelnetwerk er al ligt, zijn alle initiatieven van de Duitse regering om de internetsnelheid te verhogen gericht op uitbreiding van dat netwerk. En dus niet op het aanleggen van nieuwe glasvezelverbindingen. Het zal sneller worden, maar of het toekomstbestendig is, is de vraag.

Wat merk je ervan? In Duitse steden gaat het nog, maar op het platteland is het een ander verhaal. De 65-jarige boer Jürgen Winter weet er alles van. Hij woont in het dorpje Bohlsen in Nedersaksen en ondervindt dagelijks problemen met zijn internetverbinding. "Ik sta soms midden in de nacht op om een e-mail te versturen", zegt hij. "Alleen dan lukt het, omdat de rest van het dorp slaapt."

Ook Winters familieleven lijdt eronder. Zijn kinderen wonen in Hamburg en blijven altijd maar kort in Bohlsen, omdat ze voor hun werk vaak een internetverbinding nodig hebben. En als Winters vrouw een keer per week thuis werkt, zorgen ze ervoor dat niemand anders op internet zit.

Skypen is er niet bij

Ook bedrijven in het dorp hebben er last van. Bij de Bohlsener Mühle, een bakkerij met meer dan 250 medewerkers, lukt het soms niet om te skypen met klanten in het buitenland. Cord Schulze, verantwoordelijk voor de IT bij het bedrijf, heeft er zijn handen vol aan. "Als het internet te traag is, geef ik mensen een usb-stick mee, zodat ze vanuit huis bestanden kunnen versturen."

Zoals de Bohlsener Mühle zijn op het platteland in Duitsland heel veel bedrijven. De ruggengraat van de Duitse economie worden ze genoemd. Ze zorgen voor werkgelegenheid in dunbevolkte regio's en brengen geld in het laatje van lokale overheden. Daarom is het zo belangrijk dat ook op het Duitse platteland een goede internetverbinding mogelijk is: zonder dat zouden ze in de toekomst zomaar de concurrentiestrijd kunnen gaan verliezen.

Bij de bakkerij zijn ze daar ook bang voor. Alle machines die het bedrijf gebruikt om brood en koekjes te bakken, worden via internet aangestuurd. Als de verbinding te langzaam is, moeten ze de data handmatig invoeren. Dat gaat zo niet langer, zegt Schulze. "Het lijkt wel of de regering niet snapt dat internet intussen een eerste levensbehoefte is geworden. Om te kunnen functioneren, laat staan innovatief te zijn, is er simpelweg snel internet nodig", aldus Schulze.

Hoe nu verder? De inwoners en bedrijven van Bohlsen wachten een eventuele opwaardering van het koperkabelnetwerk niet af en zijn zelf aan de slag gegaan. Onder aanvoering van Jürgen Winter is er een handtekeningenactie gestart om de gemeente ervan te overtuigen dat verandering nodig is. En met succes.

Deze week ging de eerste schop de grond in en naar verwachting lopen er over anderhalf jaar glasvezelkabels door de Bohlsener grond, waardoor supersnel internet binnen handbereik komt. Het netwerk is dan eigendom van het lokale nutsbedrijf en kan door een internetprovider worden gepacht. Winter verheugt zich erop, niet alleen voor zichzelf. "Nu lopen jonge mensen die hier een huis willen kopen weg, als ze zien hoe traag het internet is. Met die glasvezel verzekeren we ook de toekomst van het dorp."